İNEKLERDE KURU DÖNEM BESLEMESİ Kuruya çıkarma; laktasyondaki bir süt ineğinin, normal şartlarda, gebeliğinin son iki ayında sütten çıkarılması işlemidir. Bu uygulamaya, süt verimi 9 kg’ın altına düşen yada ortalama süt verimi %40’ın altında olan hayvanlarda, daha erken geçilebilir.
SÜT İNEKLERİNİ KURUYA ÇIKARMA YÖNTEMLERİ 1.Aralıklı sağım: Günde 1 kez sağım yapılır. Üç günde sonuç alınır. İki günde 1, üç günde 1 sağım şeklinde devam edilir. Bu uygulamaya inek kuruya çıkana kadar devam edilir. Yem ve su kısıtlaması yapılır.
2.Tam olmayan sağım: sağımda meme loblarındaki sütün tamamının alınmaması şeklinde yapılan uygulamadır. Sakıncaları vardır. 3.Aniden sütten çıkarma: Genelde düşük süt verimli ineklerde uygulanan bir yöntemdir.
SÜT İNEKLERİNİ KURUYA ÇIKARMANIN YARARLARI
Kuru dönem; Yoğun bir süt üretim döneminden sonra meme bezlerinin dinlendirilmesi ve yenilenmesini sağlar. Kuru dönem; gebeliğin son 1/3 ünde hızla büyüyen fötusun beslenmesine katkı sağlar. Çünkü bu dönemde fötüs iskeletinde mineralizasyon hızlanmış ve gebelik anabolizması yükselmiştir. Kuru dönem; Bir sonraki laktasyon için eksik kalan mineral madde rezervlerinin tamamlanması için önemlidir. Kuru dönemin; Metabolik hastalıklardan korunma ve hastalıklara karşı direncin artırılmasına katkı sağlanması, gibi faydaları bulunmaktadır.
KURU DÖNEMİN SÜRESİ VE ÖNEMİ Süt sığırları için, bir sonraki laktasyonda en yüksek süt verimini sağlaması bakımından, 60 günlük kuru dönem yeterlidir. Kuru dönemin süresi 40 günden daha az olduğu zaman, memelerdeki yenilenmenin yetersiz kalmasına bağlı olarak, takip eden laktasyonda 100 ila 600 kg arası verim düşüklüğünün gözlendiği bildirilmektedir. Kuru dönemin kısa tutulması kolostrumdaki immunglobulinlerin miktarında azalmaya neden olmakta ve buzağının yaşama gücünü azaltmaktadır. Kuru dönemin süresinin 70 günden uzun tutulmasının; takip eden laktasyonda süt verimini çok fazla arttırmadığı ve hayvanda yağlanmaya neden olduğu bildirilmektedir. Kuru Dönemin Gelecek Laktasyondaki Süt Verimine Etkisi (Butcher, 1974) Kuru Dönem (Gün) Farklılık kg/laktasyon 5 - 20 - 585 21 - 30 - 285 31 - 40 - 71 41 - 50 + 86 51 – 60 (Önerilen) + 135 61 - 70 + 142 71 - 80 + 72 81 - 90 + 29 > 90 + 49 Amerikada, bir ineğin meme lopları arasında kuruya çıkarmanın meme lopları arasında süt verimine etkisini belirlemek amacıyla, yapılan bir çalışmada kuruya çıkarılan meme loplarının doğuma kadar sağılanlardan, bir sonraki laktasyonda %40 daha fazla süt verdiği belirlenmiştir. Bu araştırma 2 inek ile yürütülmüş ve ineklerin bir yanındaki iki meme lobu, sonraki buzağılamadan 70 gün önce kurutulmuş, diğer ikisi ise inekler buzağılayana kadar sağılmıştır.
KURUDA BULUNAN İNEKLERİN BESİN MADDE İHTİYAÇLARI
Kurudaki ineklerde kuru madde ihtiyacı canlı ağırlığın yaklaşık olarak % 2 si kadardır. Bunun en az yarısının kaba yemden sağlanması gerekir. İşletmede çok kaliteli kaba yem mevcut ise hayvanların ihtiyaçlarının tamamı bu yemlerle de karşılanabilir KABA YEMLER Mısır silajı: kaba yemin kuru maddesinde %50 den fazla olmamalıdır.Aksi taktirde yüksek enerjiye bağlı olarak hayvanda yağlanma ,abomasum deplasmanı ve doğuma yakın metabolik hastalıkların insidansında artışlar gözlenebilir. Baklagil ve karışımları: Rasyonda %30-50 den fazla olmamalıdır. Aksi taktirde aşırı protein,kalsiyum ve potasyum alınmasına bağlı olarak meme ödemi, hipokalsemi ve ketozis riskini artıracaktır. Çayır kuru otları veya karışımları: kuruya ayrılmış inekler için oldukça idealdir. Çünkü çayır kuru otu, hipokalsemi ve anyon-katyon dengesinde önemli rolü olan, Potasyumu yeterli düzeyde içermektedir.
KONSANTRE YEMLER Kurudaki sığırlar için tane yem ihtiyacı çok düşük düzeydedir. Enerji ihtiyacını karşılamak için orta kaliteli kaba yeme çok az miktarda tane yem ilave edilmesi yeterlidir. Kuru dönemdeki sığır rasyonlarının kuru maddesinde %13 den fazla ham protein bulunmamasına da dikkat edilmelidir. Ayrıca kuru dönem boyunca, hayvanların enerji ve protein gereksinimini kaba yemlerden karşılayamayacağı durumlarda, önerilen kesif yem miktarı hayvan başına günlük 1.5-2.0 kg kadardır. Kuru dönemin son 2 - 3 haftasında kademeli olarak kesif yeme geçilmezse; • Ketozis • Hipokalsemi • Hızlı zayıflama • Kızgınlığın gecikmesi gibi problemlerle karşılaşılabilir.
VİTAMİN MİNERAL İHTİYACI Kuruya çıkarılmış inek rasyonlarında özellikle A, D ve E vitaminleri ile selenyumun dengeli bir şekilde bulunmasına dikkat edilmelidir. Aksi taktirde retentio secundinarum ve süt humması insidansında artışlar gözlenebilir. Meme ödemlerinin oluşma riskini azaltmak amacıyla sınırlı tuz ve Na esasına dayalı mineral uygulaması yapılmalıdır. Kuru dönemde hayvanlara aşırı miktarda kalsiyum ve fosfor verilmesi hipokalsemi insidansını artırmaktadır. Laktasyonun başında kalsiyum ihtiyacında meydana gelen ani artışa bağlı olarak kemiklerdeki kalsiyum deposunu hazır halde tutmak için ve kemiklerden kalsiyum mobilizasyonunu aktive etmek amacıyla bu dönemdeki kalsiyum düzeyi ihtıyacın altına indirilir. Kuru dönemde günlük 50-80 gr kadar kalsiyum ve 50 -60 gr kadar fosfor yeterli olmaktadır.Başka bir ifade ile rasyondaki kalsiyum ihtiyacı %0.6’ya; fosfor miktarı ise %0.4’e kadar indirilebilir. Kobalt yetersizliğinin görüldügü bölgelerde kuru dönemde yemlere kobalt ilavesi ile kolostrum ve sütteki kobalt konsantrasyonunu artırmak mümkündür. Kuru dönemde dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da , başlangıçta 2-3 puan olması gereken vücut kondüsyonunda beklenen artışın, buzağılama sırasında %25-50 düzeyleri arasında olması önerilmektedir.
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=1d0ef8d386bfd41d17818a5c747dfca4&topic=14.0