SOLUNUM TİPLERİ
Dış solunum
İç solunum
İnspirasyon
Ekspirasyon
KOSTAL TİP, ABDOMİNAL TİP
Eupnea, Hyperpnea, Polypnea, Apnea, Dyspnea:
İntrapulmonal basınç, intraplöral basınç
Dış solunum
İç solunum
İnspirasyon: Soluk alma
Etkili faktörler: 1.Diyafram: Craniale doğru kubbeli, siniri: N.phrenicus
2.Kostaların hareketi: İnterkostal kaslar: Eksterni ve interni
Ekspirasyon: Soluk verme, pasif gelişir
Etkili faktörler: AC lerin esnekliği, kostaların ağırlığı ve çarpıklığı
İntrapulmonik basınç : AC lerin içerisindeki hava basıncı. İnspirasyonda atmosfer basıncından az , ekspirasyonda atmosfer basıncından fazla.
İntratorakal basınç: Göğüs kafesini içerisinde, AC lerin dışında kalan basınç. İki pleura zarı arasındaki basınç, mediastinal basınç. Eksi basınçtır.
İntraplöral (intratorakal) basınç < intrapulmonal basınç
Solunumun Mekanizması
Solunum tipleri-1
Kostal tip solunum: Belirgin kosta hareketleri Örn: Köpek
Abdominal tip solunum: Belirgin karın hareketleri, Normalde tüm insan ve hayvanlarda, at, sığır.
Solunum tipleri-2
Eupnea: İstirahat solunumu
Hyperpnea: Solunumun derinliğinin artması
Polypnea (tachypnea): Hızlı, yüzeysel, kesikli solunum
Apnea: Solunumun geçici süre durması
Dyspnea: Güç solunum
AC VOLÜMLERİ
Solunum volümü (Tidal volüm)
İnspirasyon yedek volümü
Ekspirasyon yedek volümü
Rezidüel volüm
AC KAPASİTELERİ
İnspirasyon kapasitesi
Fonksiyonel rezidüel kapasite
Vital kapasite
Total AC kapasitesi
AC volümleri-1
Solunum volümü: Tidal volüm, Normal bir solunumla alınan ve verilen hava hacmidir
insan için= 500 ml dir.
SV= 7,4 x Vücut ağırlığı (kg)
AC volümleri-2
İnspirasyon yedek volümü (3600 ml) =
Normal inspirasyondan sonra, zorlu bir inspirasyonla alınan hava hacmi
Ekspirasyon yedek volümü (1100 ml)=
Normal ekspirayondan sonra zorlu eksp.ile çıkarılan hava hacmi (1100 ml, atta 1200 ml- rezidüel volüm
Rezidüel volüm= AC lerde sürekli olarak kalan ve çıkarılamayan hava hacmi
AC kapasiteleri -1
İnspirasyon kapasitesi = Solunum volümü + insp yedek volümü
Fonksiyonel residüel kapasite = (at 1600 ml, insan 3000 ml) = Eksp.yedek volümü + Residüel volüm
Vital kapasite (5200 ml) = İnsp.yedek volümü + solunum volümü + eksp.yedek volümü
Total AC kapasitesi= Vital kapasite + residüel volüm Zorlu bir insp. yapıldıktan sonra AC lerdeki toplam hava hacmi (insanlarda 5800 - 6400 ml)
Bütün AC volüm ve kapasiteleri erkeklerde % 15 > kadınlardaki değerler ve sporcularda % 30-40 daha fazla
AC volüm ve kapasiteleri
Solunum yolları
VENTİLASYON (Havalandırma)
AC ventilasyonu
Ölü aralık
Alveolar ventilasyon
Solunum frekansı ve Dakika hacmi
Solunum yolları
Trake
Bronş
Bronşcuklar (6-12 dala ayrılır, duvarlarında esnek kıkırdak bulunur)
Bronşioller (kıkırdak içermezler, içleri silyalı epitelle kaplıdır, mukozanın altında düz kas tabakası bulunur ve otonom sinirlerle idare edilir, sempatik; gevşeme, parasempatik; kasılma)
Terminal bronşioller
Bronchioli respiratorii
Ductuli alveolares
Sacculi alveolares
Solunum yolları-1
Solunum yolları - 2
AC perfüzyonu
Solunum gazlarının AC içerisindeki dağılımı ile AC perfüzyonu eşit değildir. Kötü havalandırılan AC kısımları refleks yolla daha az perfüze olur (Euler-Liljestrand mekanizması).
Alveolar pO2 azalırsa, buradaki alveolleri besleyen arteriyoller daralır, böylece kötü şekilde havalandırılan alveollerin gereksiz şekilde kanlandırılması önlenmiş olur.
“Hipoksik vasokonstriktör düzenleyici mekanizma”
Solunum gazlarının dağılımı
Solunum gazlarının AC lerde dağılımı anlaşılır. Ve her yerinde aynı değildir. AC lerde relatif iyi ve kötü havalandırılan bölgeler vardır. Her bir AC bölgesinin havalandırılması bronşların daraltılması veya genişletilmesi ile etkilenebilir.
Gazların dağılımı kanın arteriyelleştirilmesi (yani oksijenlenmesi !!) üzerine etkilidir.
AC lerin perfüzyonu-1
AC ler eşit şekilde kanlandırılmaz. Özellikle vücudun duruşu yerel perfüzyona kuvvetle etkilidir.
Hidrostatik basınç daha aşağı kısımda (distalde) bulunan AC bölgelerinin daha iyi kanlanmasını sağlar. Ayakta duran bir insanda diyaframa yakın bölgeler apekse nazaran daha iyi kanlandırılır.
AC lerin perfüzyonu-2
ventilasyon-perfüzyon oranı
Perfüzyonun kanın temizlenmesi üzerinde önemli şekilde etkileri vardır.
Çünkü AC lerin apeksinde ventilasyon –perfüzyon oranı bozuktur. Bu kısımda alveolar ventilasyon AC lerin perfüzyonundan fazla; kanın şiddetli arteriyalizasyonu söz konusu
Basisde ise tersidir.
Parsiyel basınçlardaki farklara bağlı olarak, alveoler boşluk, kan ve hücreler arasında gaz hareketi.
Vücutta gazların hareketi
Alveoller, kan ve hücreler arasında gazların hareketi, kompartmanları geçen gazın kısmi basınç farkına bağlıdır. Diffüzyon yasasına göre, gazlar kısmi basınçlarının yüksek olduğu bölgeden düşük olduğu bölgeye geçerler. Eğer sizin AC’ inizdeki gaz basıncı, kanınızdakinden daha fazla ise, o zaman gaz kanınıza doğru hareket eder veya tersi.
Vücutta gazların hareketi
Vücudun farklı bölümlerinde farklı kısmi basınçları olan gazların hareketlerinin değerlendirilebilmesi için bundan sonraki slaytı iyi inceleyiniz. Oksijen ve karbon dioksitin bir bölgeden diğer bölgeye hareketini gaz basınçlarını dikkate alarak söyleyiniz.
Vücutta gazların hareketi
Karbondioksit ve oksijenin kanla taşınma yollarından bahsediniz.
Kanda iki şekilde bulunurlar:
Kimyasal bağlı formda ve
Fiziksel çözünmüş formda; sıvılarda ve hücre zarlarından diffüze olabilir
Gazların çözünebilirlikleri
Gazın parsiyel basıncı ile fiziksel olarak çözünmüş gazın konsantrasyonları birbirleri ile ilintilidir; [C] gaz= gazın çözünebilirlik katsayısı x gazın parsiyel basıncıdır
CO2, O2 den 20 defa daha fazla çözünebilir ve daha hızlı diffüze olur !! Arteriyel kanda (pCO2: 40 mm Hg) 0,026 ml CO2/ml kanda çözünmüştür. Oksijenden 10 kat daha fazla !!
CO2 için 37 derecede çözünebilirlik katsayısı 0,49 ml CO2/ml kan/ atm dir
Kimyasal bağlı formda ml kan toplam 0,48 ml CO2 bulundurur.
Karbondioksit Transportu
Form Yüzde
Plazmada çözünmüş olarak % 12
Eritrositlerde Hb’e kimyasal
bağlı olarak (karbaminohb, karbamat) % 11
Plazmada HCO3 halinde % 50
Eritrositlerde HCO3 halinde % 27
Eritrositlerde CO2 nin H + ve HCO3 a dönüşümü Karboanhidraz enzimi ile başarılır. Bu sırada oluşan HCO3, Cl-HCO3 değiştiricisi ile Cl- ile değiştirilir. Boşta kalan H+ ise Hb’e bağlanır
Dokulardan kana CO2 taşınması
Dokulardan kana CO2 taşınması
Kandan havaya CO2 taşınması
Kılcallardan Ac’e CO2 taşınması
CO2 taşınması
özet
Hb’in O2 ile doygunluğu - 1
Hb in O2 ile doygunluğu-2
Hayvanların beden ağırlığı ne kadar fazla ise; P50 o kadar düşüktür, yani O2 e olan ilgisi yüksektir (Engelhardt, Breves’den)
Oksijen doygunluk kurvesi-1
Oksijen dissosiasyon kurvesi-2
Oksijen Transportu
Metot Yüzde
Plazmada çözünmüş olarak % 1.5 -2
Hemoglobine kimyasal bağlı % 98-98.5
Arterlerde taşınan O2 miktarı-1
Arterlerde pO2 = 100 mm Hg ise;
3,7 ml / 100 kan ile taşınır (760 mm Hg basıncında)
Hb konsantrasyonu 150 g / L (= 15 g/100 ml kan) ise ve O2 ile tam doygun ise; 1 ml kanla 0,2 ml O2 taşınır = 100 ml kanla 20 ml O2
Oksijenasyon= oksijenlenme : Fe +2 değerlidir ve değeri değişmez; “OksiHb”
Arterlerde taşınan O2 miktarı-2
Fe okside olursa Fe +3 olur (methb’i hatırlayınız !)
1 mol Hb 4 mol O2 bağlar ) 1,34 ml O2 / g Hb “HÜFNER SAYISI”
O2 kapasitesi = maksimum bağlama kapasitesi =
Hb konsantrasyonu x Hüfner sayısı
= 150 g Hb/L kan x 1,34 ml O2 /g Hb = 200 ml O2 /L kan
Evcil hayvanlar ve kanatlılarda L kanda 100-170 g Hb varlığında 140-230 ml O2 / L kan ile taşınır
Bohr etkisi
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=c27eb8d4609f7b3501651d395fc8d003&topic=350.0