PROTOZOONLARDA FİZYOLOJİ
Protozoonlar, her ne kadar bir veya birden çok çekirdeği olan tek hücreli
hayvanlarsa da, bütün fizyolojik fonksiyonlarını bu tek hücre içerisinde yapan komplex
canlılardır.
Protozoonlarda hareket
Protozoonların en önemli hayat belirtilerinden birisi harekettir. Bağlı oldukları
sınıfa göre, pseudopoda, pfFlagellum ve ciliumlarını kullanarak aktif hareket ederler.
Hareket organeli bulunmayan protozoonlar ise, pasif olarak hareket ederler. Aktif hareket
başlıca 4 şekildedir.
1- Pseudopoda ile hareket: Vücudun yüzeyinde oluşan yalancı ayaklarla geçici
olarak yapılan harekettir. Bu harekete amoboid hareket de denir. Protozoonun bulunduğu
ortamın pH'sı, ısısı, tuz yoğunluğu, ozmotik basıncı ve diğer dış faktörlere bağlı olarak
meydana gelir. Hareket esnasında yalancı ayaklarla kuşatılan besin maddesi de
stoplazmaya alınır. Pseudopoda sayısı 1-6 arasında olabilir. Sayı arttıkça ayaklar incelir.
Sarcodina türlerinde bu tip hareket görülür.
2- Flagellumlarla hareket: Kamçılı protozoonlar hem ana eksenleri etrafında hem
de eksen istikametinde dönme hareketi yaparlar. Protozoonlarda kamçı sayısı, yeri,
büyüklüğü ve yapılarının değişik olması nedeniyle, değişik şekilde kamçı hareketleri
görülür. Bu harekete vücudun kontraktil hareketi de yardım eder. Flagellum, hareketi
sağladığı gibi, hareketin yönünü de tayin eder. Bu hareket şekli Sporozoa türlerinin
gelişme şekillerinden olan mikrogametlerde de görülür.
3- Ciliumlarla hareket: Bu hareket tarzı, protozoonun uzun ekseni etrafında
dönme ve genellikle helozonik hareketidir. Dönme yani spiral hareket, bütün ciliumların
birlikte faaliyetiyle gerçekleştirilir. Protozoon ileri doğru hareket edebilmek için ciliumları,
eğri olarak vücudun arka sağ tarafına vurulur. Arkaya doğru hareket ise, ciliumların eğri
olarak öne ve sola doğru vurulmasıyla gerçekleştirilir. Bu hareket tarzı, Ciliata türlerinde
görülür. Suctoria türleri gelişme dönemlerinde ciliumlarla hareket ettikleri halde,
olgunlarının hareketini tentaküller sağlar.
4- Kayma ve kontraksiyon hareketi: Hiç bir hareket organeli olmayan ve
dokularda parazit olarak yaşayan protozoonlar, bir yandan bulundukları ortamın itme ve
kaydırma etkisiyle, diğer taraftan kendi vücutlarının kontraksiyonu ile yer değiştirirler. Bu
hareket tarzı daha çok Sporozoa (Toxoplasma, Sarcocystis ve Eimeria merozoitleri)
türlerinde görülür. Yine bazı Gregarinida türlerinde de bu tip hareket görülmektedir.
5- Pasif hareket: Bazı serbest yaşayan protozoonlar vokuollerinde veya
stoplazmalarındaki bazı boşluklarda CO2 biriktirdiklerinde hafifler ve bulundukları sıvının
üst kısmına çıkarlar. Vokuollerini su ile doldurduklarında ise, ağırlıkları artacağından dibe
doğru hareket ederler (Denizaltı hareketi). Bu harekete pasif hareket denir.
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=e34da9f59c13139748821a962e3541f7&topic=1724.0
Beşeri hekimlik insan içinse Veteriner Hekimlik insanlık içindir.
Denilebilir ki insan hekimliği veteriner' in yanında okyanusa karşı iç deniz gibidir... 'İsmet İnönü - 1943'
Bilgi, paylaşıldıkça çoğalır.
Kör bir kurşun kalem dahi, keskin bir hafızadan daha iyidir.
https://vetrehberi.com