VİRAL AŞILAR
SINIFLANDIRMA
►   Bağışıklık oluşturmak amacıyla kullanılan aşılar hazırlama teknolojilerine göre 2 temel kategoriye ayrılmaktadır.

1. Klasik (Konvansiyonel) Aşılar
2. Biyoteknolojik Aşılar
KLASİK AŞILAR
►   Bu aşıların tarihçesi oldukça eskidir. Bu aşıların hazırlanmasının kolay ve ucuz olması, koruma güçlerinin yeterli bulunması ve aşılamalara bağlı bazı olumsuzlukların minimuma indirilmiş olması tercih edilmelerinde başlıca kriterdir.
KLASİK AŞILAR
►   Hazırlanma teknolojilerine göre 5 gruba ayrılırlar:
   Virus aşıları (Canlı veya İnaktif)
   Subünit aşılar
   Marker aşılar
   Sentetik peptid aşılar
   Anti-idiotip aşılar
CANLI-AKTİF-ATTENÜE AŞILAR
►   Klasik attenüasyon teknikleri kullanılarak avirulent hale getirilmiş, ancak immunojenik aktiviteleri korunmuş, vücutta üreyebilen, ve immunojenik kapasiteleri yüksek olan viruslardan hazırlanırlar.
►   Hücresel, humoral ve lokal immun yanıtı uyarabilirler.
AVANTAJLARI
   Hücre içine girebilir ve çoğalabilirler.
   Vücutta erken, uzun süreli ve yeterli koruyucu hücresel, humoral ve mukozal bağışıklık oluştururlar.
   Çeşitli yollardan uygulanabilirler
   Toplu aşılamalara uygundurlar
   Tek doz yeterli koruma sağlayabilir
   İmmunstimulanlara gerek duyulmaz
   Doz miktarları daha azdır.


DEZAVANTAJLARI
1. Diğer patojen ve non-patojen etkenlerle kontamine olabilirler (Pestiviruslar).
2. Aşı etkeni tekrar aktive olabilir (Şap).
3. Etken ortama saçılabilir (Çiçek).
4. İmmunyetmezliği olan bireylerde enfeksion oluşturabilir.
5. Muhafaza ve nakilleri sorundur.
6. Persistent ve latent enfeksiyonlara neden olabilirler (Herpesvirus aşıları).
7. Vücuttaki latent enfeksiyonları aktive edebilirler.
8. Maternal antikorlardan etkilenirler.
9. Gebelerde kullanımları fötal ölümlere neden olabilmeleri nedeniyle sakıncalıdır.
 
İNAKTİF AŞILAR
►   Virusların kimyasal yöntemler kullanılarak tümden öldürülmesi, hastalık yapma yeteneğinin ortadan kaldırılması, buna karşın bağışıklık yeteneğinin korunması ile hazırlanır.
►   Bu aşıların uyarım yeteneği adjuvant olarak adlandırılan non-spesifik immunstimulan maddelerle artırılır. 
►   Bu aşılar daha ziyade humoral immun yanıtı uyarırlar.

AVANTAJLARI
   Vücutta üremez ve saçılmazlar.
   Kontaminasyonlardan fazla etkilenmezler.
   Hücre içine girmez ve genellikle humoral immun yanıtı uyarırlar.
   Enfeksiyon oluşturmazlar.
   Ortama saçılmazlar.
   Birçok farklı etkenle kombine edilebilirler.
   Kas içi veya derialtı uygulanırlar.
   Muhafaza ve nakilleri kolaydır.
   Geriye mutasyon sözkonusu değildir.
   Maternal antikorlardan daha az etkilenirler.
   Bazıları gebelerde kullanılabilirler.
   İkincil aşılamadan sonra immunolojik bellek oluştururlar.


DEZAVANTAJLARI
►   Bağışıklığın başlaması geçtir.
►   Bağışıklık düzeyi zayıf veya orta derecededir.
►   Büyük dozlar halinde ve 2 doz uygulanrlar.
►   Adjuvanta ihtiyaç gösterirler.
►   İyi inaktive edilmezlerse enfeksiyonlara neden olurlar.
►   Hücre içine giremezler
►   Fiyatları daha pahalıdır.
►   Adjuvant ve taşıt maddelerinin alerjik yan etkileri olabilir.
Marker Aşılar
►   Bu aşıların içindeki virusların bir veya birkaç komponenti bulunmaz, diğer komponentleri bulunur.
►   Bu aşılar, aşılı ve doğal enfekte hayvanları ayırtetmekte kullanılır.
►   Marker aşılar, epidemiyolojik yönden bir ülkede bulunan önemli bir hastalık yönünden negatif olan sağlıklı sürüler elde etmeye yardımcı olurlar.
DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
1. Aşılanacak bireyin annesinin aşılı olup olmadığı,

2. Bireyin maternal antikor alıp almadığı,

3. Maternal koruma süresinin üzerinden yeterli zaman geçip geçmediği.


ANTİVİRAL İLAÇLAR
     Virusların hücre içi paraziti olmaları hücresel bazı sentez
     mekanizmalarını zorunlu kılmıştır. Yapılarının basit, ancak
     organize şekilde düzenlenmiş olması ve hücrenin sentez
     mekanizmasını kullanarak çoğalmaları geniş spektrumlu ve
     seçici toksik etki gösteren antiviral ilaç geliştirilmesini
     olanaksız kılmaktadır.

   Antiviral ilaçların 2 amaca yönelik kullanılması arzu edilir;

A. Profilaksi,

B.Küratif (Tedavi) amaçlı kullanılanlar.

PROFİLAKTİK ANTİVİRAL İLAÇLAR
   
*-   Özellikle bazı epidemiler sırasında risk gruplarını viral enfeksiyonlara karşı korumak için profilaktik antiviral ilaçlara büyük çapta gerek duyulmaktadır. Profilakside kullanılacak antiviral ilaçların, viral çoğalmanın ilk kademelerinde (translasyona kadar) etkin olması şarttır. Viral enfeksiyonlarda klinik semptomlar ortaya çıktıktan sonra antiviral ilaç uygulaması geç kalmış bir durumdur.
   
*- Bugüne kadar antiviral profilakside pratiğe yansımış 2 antiviral ilaç mevcuttur.
   
      İnfluenza A salgınlarında risk gruplarını korumak için kullanılan Amantadin-HCl, virusun hücreye adsorbsiyonu ve penetrasyonunu engelleyerek etkinlik göstermektedir.
   
     Çiçek virusunun endemik olarak bulunduğu bölgelerde uygulanan Methisazone.

       
KÜRATİF ANTİVİRAL İLAÇLAR
 Virusların Çoğalma Basamakları
1. Konak hücreye tutunma (Adsorbsiyon)
2. Penetrasyon
3. Kapsidin soyulması
4. Biyosentez
   4.a. Erken mRNA sentezi
   4.b. Erken protein sentezi
   4.c. Nükleik asit sentezi
5. Viral ürünlerin bir araya toplanması
     5.a. Geç mRNA sentezi
   5.b. Geç protein sentezi
6. Olgunlaşma ve Salınım

 * AIDS hastalığının tedavisinde kullanılan AZT (Azidotimidin), transkripsiyon döneminde retrovirusların reverz transkriptaz aktivitesini inhibe eder.

 * Herpesviruslara etkin acyclovir,virusla enfekte hücre tarafından alındığında viral DNA polimeraz aktivitesini inhibe eder.


ANTİVİRAL İLAÇLARIN ÖZELLİKLERİ
   
     Etkin bir antiviral ilacın aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekir:

1. Organizmaya verildiğinde enfeksiyon bölgesine herhangi bir yapı
    değişikliğine uğramadan  veya aktivitesini kaybetmeden ulaşabilmesi,

2. Enfekte hücreye kolaylıkla penetre olabilmesi,

3. Enfekte hücreye penetrasyondan sonra dışarıya sızmaması,

4. Hücresel makromolekül sentezini interfere etmeden spesifik
    olarak virus üreme kademelerini inhibe etmesi (Selektif Toksik Etki),

5. Serum düzeyinin uzun süre stabil kalması ve kan-beyin bariyerini
    kolaylıkla geçebilmesi,

6. Tedavi dozlarında hepatotoksik ve nefrotoksik etki göstermemesi..


Antiviral ilaçların dezavantajları ise;

   Tedavi etkilerinin çok sınırlı oluşu,
   Yüksek sitotoksite,
   Dayanıklı virus mutantlarının ortaya çıkışına olanak sağlamaları,
   Lokal enfeksiyonlarda etkili oluşları,
   Geniş spektrumlu olmayışlarıdır.
   
       
İNTERFERENS
►   Bir hücreye aktif veya inaktif bir virus girdiğinde, bu virus kendisinden sonra aynı hücreye giren ikinci bir virusun üremesini durdurur. Bu olaya “İnterferens” denir. Bağışıklıkla ilgisi yoktur. Biyolojik bir madde olmayıp, tamamen hücre içinde meydana gelen bir mekanizmadır. Sitopatolojik efekt (CPE) oluşturmayan virusların tespitinde ve bazı viral hastalıklardan korunmada kullanılır.

İNTERFERON
►   İnterferon ise; bir hücreye aktif veya inaktif bir virus verildiğinde hücre tarafından virusa karşı protein tabiatında salgılanan maddedir. İnterferon biyokimyasal bir üründür.

►   İnterferonlar türe spesifiktir. Her interferon sentezlendiği türün hücrelerinde etkinlik gösterir.


►   Oluşturuldukları hücre tipine, fizikokimyasal özelliklerine ve etki ettikleri sistemlere göre 3 tipe ayrılmaktadırlar.

     1. Alfa (α) İnterferon
     2. Beta (β) İnterferon
     3. Gamma (γ) İnterferon



ANTİVİRAL ETKİ MEKANİZMASI
1. İnterferonun kendisi virus çoğalması üzerine  etkin değildir. İnterferon bağlandığı hücrelerde yeni bir antiviral protein sentezine (AVP) neden olur. Bu protein,
a. Viral mRNA’nın erken transkripsiyonunu ve
b. Viral mRNA’nın translasyonunu inhibe eder.
 
2.  İnterferonlar immun cevabın düzenlenmesini de etkiler. Hücresel immuniteyi aktive ve stimule ederek hedef hücrenin tanınmasını sağlar.


Linkback: http://www.gencveteriner.com/aktif-immunizasyon-t181.0.html