5.DİZİ
PHTHİRAPTERA(bitler)
a-)Mallophaga(tüy ve yapağı yiyen bitle)
-Dorso-ventral basık,
-Baş göğüsten daha geniş ve kalkan şeklinde,
-Ağız yapısı ısırmaya ve çiğnemeye elverişli,
-Kanatları yok,
-Solunum trachea ile yapılır.
-Yumurtaları armut şeklinde kapaklıdır.
-Yumurtalarını tüy ve kıllara yapıştırır.
-Kanatlılarda önemlidir.
Aile üstü:Ischonocera(yavaş hareket eder)
Aile:PHİLOPTERİDAE(kanatlı bitler)
Soy:Goniodes
Tür:Goniodes dissimilis
-Vücutları geniş ve düzdür.Kırmızı , esmer
-Antenler 5 eklemlidir.(1 çift tırnak vardır)
-Tavuklarda bulunur.Genellikle tüyün sapı üzerinde bulunur.
Soy:Goniocotes
Tür:Goniocotes gigas(büyük bit)
-En büyük tavuk biti
-Kirli sarı renkte
Tür:Goniocotes hologanter(minik bit)
-Tavuklarda minik bittir.
Soy:Lipeurus
Tür:Lipeurus heterographus(tavuk baş biti)
-Tavukların baş ,boyun bölgesinde yaşarlar.
Tür:Lipeurus caponis
-Tavuk,sülün, tavus kuşu gibi kanatlı türlerinde yaşarlar.
Tür:Lipeurus gallopavonis
-Sarımtraktır.
-Hindilerin tüyleri üzerinde yaşar.
Soy:Columbicola
Tür:Columbicola columbae
-Kirli beyaz renktedir.
-Evcil ve yabani güvercinlerde bulunur.
Aile:TRİDHODECTİDAE
-Bu ailede bulunan türlerin antenleri 3 eklemli tarsuslarını nihayetinde bir tek çengel vardır.
Soy:Trichodectes
Tür:Trichodectes canis
-Çok genç ve çok yaşlı bakımsız köpeklerin ektoparazitidir.
-Dipylidium caninum un arakonakçılığını yapar.
Soy:Felicola
Tür:Felicola subrostrata
-Başın ön kısmı üçgen şeklinde,
-Kedi tüyleri arasında yaşar.
-Genç kedilerin baş ve boyunlarına yerleşir.
-Kılların diplerinde deri üzerinde bulunur.
Soy:Bovicola
-Vücutları geniş, başlarının genişliği uzunluğundan çok fazladır.
Tür:Bovicola pilosa
-Beygir ve eşeklerin omuz başı, boyun ve nadiren bacaklarında bulunur.
Tür:Bovicola ovis
-Koyunların yapağısında bulunan bir bittir.
-Yapağının kalitesini bozar ve deride lezyonların oluşmasına sebep olur.
-Bakımsız koyunlarda kış aylarında çoğalır.
-Renk beyazımtrak,baş genişliği uzunluğundan fazla ,ön kısmı yuvarlaktır.
Tür:Bovicola caprae
-Keçi ve dağ keçilerinin sırt kısmında yaşar.
-Ankara keçilerinde de bulunur.
Tür:Bovicola bovis
-Vücudun her bölgesinde bulunur.
-Sığırlarda yaygındır.
-Sığırlarda şiddetli kaşıntı yapar.
Aile üstü:Amblycera
-Hızlı hareket eder.
-Antenleri küçük labut şeklindedir.Antenler 4 veya 5 eklemlidir.
Aile:MENOPONİDAE(kanatlılarda)
-Bu ailedeki bitlerin başı şakaklara doğru genişlemiş ve 3 köşeli bir görünüş almıştır.Yani baş bir Napolyon şapkasını andırır.
-Antenleri 4 eklemlidir.
-Tarsuslarda bir çift tırnak vardır.
SOY:Menopon
-Antenleri kısa ve orbital çukurluk içinde kalmıştır.
- Baş haç şeklindedir.
Tür:Menopon stromineum (vücut biti)
-Konakçı derisi üzerinde yaşar.Tavukların en büyük bitidir.
Tür:Menopon cornutus
-Rengi mat,kirli açık kahverengi,arka kısmı geniş, yuvarlaktır.Tavuklarda yaygındır.
Tür:Menopon pollinae
-Tavuklarda yaygın olarak bulunur.Tüylerin sap kısımların da yaşar.
-Çok hareketli olup süratli yer değiştirirler.
-Yumurtları beyaz ,uzun yapılı, kapağının üzerinde bir uzantı vardır.
Kanatlı Mallophagalarının Biyolojisi
-Yumurtadan ergin hale gelinceye kadar bütün gelişmelerini aynı konakçıda tamamlar.Konakçıdan ayrılınca ölürler.
-Yumurta_____ 7-8gün_____Larva____1-2-3______Ergin
-Yumurta ile ergin hali arası 32-36 gündür.
b-)Anaplura(kan emen bitler)
Aile:Pedicutidae
-Yarı metamorfoz gösterirler.
-Ağız yapıları sokmaya ve kan emmeye elverişlidir.
-Göğüs halkaları birbiriyle kaynaşmıştır.
-Vücut uzun yapılı ,yumurtaları fıçı şeklindedir.
Soy:Pediculus
Tür:Pediculus capitis
-İnsanların saç ,sakal ,kaş ve nadiren kasık bölgelerinde yaşarlar.
-Baş bit enfestasyonunu meydana getirir.
-Yumurtalarını kıllarını dibine bırakır.
-İnsan başında şiddetli kaşınmaya sebep olduğundan ,deride tahribat yaptırırlar. Bulundukları saçın rengini alırlar.
-Ricketsia ve spiroceta’lar enfeksiyonları taşır.
Tür:Pediculus corporis
-Kan emme sırasında insanların derisinde, diğer zamanlarda ise çamaşırların kıvrım ve dikiş yerlerinde bulunur.
-Vücut uyuzunu yapar.
-Boyun, ense ,sırt derisinde fazla bulunur.(kalabalık yerlerde,sinema,kışla gibi…)
- Kaşıntı deride renk değişimine neden olur.
Soy:Phthirius
Tür:Phthirius pubis
-Genital organ etrafında kıllarda yaşar.
-Bu kılların dip kısımlarında bulunur.Ane biti, kasık biti gibi isimler verilir.
-Deride kızartı, kaşıntı ve mavi lekeler oluşturur.
-Ricketsia (Tifus) etkenlerini taşır.
-Yumurta_____larva____1-2-3___________ergin_________yaklaşık biray
1 hafta kan emer 20 gün
Aile:Hematopinidae
Aile bölümü:Haematopininae
Soy:Hematopinus
-Antenleri 3-5 eklemli,
-Tibia ve tarsusları kısa ve kalın,
-Tarsusun sonunda bir tek çengel vardır.
Tür:Haematopinus asini
-Beygir, eşek ve katırların kuyruk sokumu yele ve kaküllerinde bulunur.
-Baş ve karınları gri sarımtrak ,göğüs kahverenginde üzerinde siyahımtrak lekeler vardır.
-Yumurtaları armut biçimindedir ve kılların dibine yapıştırır.
Tür:Haematopinus suis
-Evcil ve yabani domuzların derisinde yaşar.
-Göğüs baştan daha geniş ve kısadır.
-Baş dar ve uzun , ön tarafı koniktir
-Epeythrozoon suis i nakleder
Tür:Haematopinus eurysternus
-Sığırlarda tüylerin uzun olduğu vücut bölgelerinde yaşar.
Tür:Haematopinus tuberculotus
- Mandaların derisinde yaşar.
Aile Bölümü:Linognathinae
Soy:Linognathus
Tür:Linognathus setasus
-Köpek ve tilkilerin derisinde yaşar.
-Rengi beyaz sarımtrak daha koyu renktedir.
-Hayvanda şiddetli kaşıntıya sebep olur.
Tür:Linognathus vituli
-Genç ve yaşlı sığırların derilerinde yaşar.
Tür:Linognathus stenopsis
-Kedilerin derilerinde yaşar.
Tür:Linognathus pedalis
-Koyunların bacaklarında yaşar.
Tür:Linognathus ovillus
-Koyunların başında yaşar.Baş bitidir.
Soy:Solenopotes
-Abdomen halkalarının yan tarafında çıkıntılar üzerinde bulunur.
Tür:Solenopotes capillatus
-Sığır derisinde bulunur.
Aile bölümü:Haplopleurina
Soy:Polyplax
Tür:Polyplax serrata
-Farelerde bulunur.
-Eperythrozoon coccoides’i taşır.
Tür:Polyplax spinulosa
-Farelerde bulunur.
-Eperythrozoon türlerini hayvanlara nakleder.
Anaplura nın Biyolojisi
- Yumurtaları kapaklıdır.
- Dişiler tarafından hayvanların kılları üzerine bırakılır.
-Yumurta________larva___1-2-3_____ergin
15 gün geçer bu arada
Epidemiyolojisi:
-Bitler hayatlarını konakçıların üzerinde geçirirler.
-Enfestasyon genellikle temas yoluyla olur.
-Hayvan altlıklar, koşum takımlar, temizleme aletleri bulaşmada etkilidir.
-Hayvanlarda irritasyon ,kaşıntı,huzursuzluk ve kan emen bitler anemiye neden olur.
-Mallophaga’lar ise deri,kıl, yapağıya zarar verir.
-Kıl ve tüy dökülmelerine neden olur
Tedavi ve Kontrol
-Organik fosforlu,
-Organik klorlu,
-Karbonatlı ilaçlar,bu 3ünde ilaçlama iki defa yapılır 1. ilaçlamadan iki hafta sonra 2. ilaçlama yapılır.Böylece yeni çıkmış larvalar öldürülür.
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=0baad687f697194952432fe036698c2c&topic=1989.0