ToksoplazmasisMemelilerden kuşlar gibi çok değişik canlı guruplarında(300kadar sıcakkanlı hayvan) yaşayabilen bir parazittir.Toksoplazmagondi adı ile bilinen etken,oldukça küçük(4-12 mikron)hücre içinde bulunan tek hücreli bir organizmadır..
Parazitin esas yerleştiği ve ürediği canlı türü,kedi ve kedigillerdir.Bu hayvanlarda ağız yoluyla alınan etken,özellikle ince bağırsak üzerinde gelişmektedir.Sadece bağırsakta sınırlı kalan enfeksiyonlarda ishal,iştahsızlık gibi sindirim bozuklukları geçici olarak görülür ve çoğu zaman gözden kaçarak önemli bir belirti göstermez.
Eğer etkenler,vücut dokularına yayılırsa,kalp,beyin,göz gibi hayati organlarda veya iskelet kaslarında bağışıklığın gelişmesiyle kistlerin oluşmasına sebep olur!
Kistlerin,bu organlardaki yerine ve tahribine bağlı olarak;ensefalitis(beyin iltihabı),sinirsel bozukluklar veya akciğer bozuklukları belirebilir.
Parazitli kediler,akut(hastalığı yeni başladığı)dönemde dışkılarıyla,toksoplazma etkenlerini etrafa bulaştırarak önemli bir enfeksiyon kaynağı olabilmektedirler!Temizlik şartlarına dikkat edilmediği durumlarda,insanlar ve çevredeki diğer hayvanlar enfekte olabilirler..
Enfeksiyonun insanlara bulaşmasında kedi dışkısındaki ookistler önemli bir yer tutar.Bu nedenle evcil hayvanlarınızın öncelikle Veteriner Hekimler tarafından paraziter tedavilerinin özenle ve zamanında yaptırılması çok önemlidir!
Kendi yediklerinize dikkat ettiğiniz gibi,onların yediklerine de dikkat etmeli,tuvalet eğitimleri verilerek rasgele tuvalet yapmaları engellenmeli,dışkılar fazla bekletilmeden ve el değmeden hemen atılmalıdır!
Toksoplazmosis insanlara,yalnızca kedi ve köpeklerden geçmez!Süt ve süt ürünlerinden,iyi pişmemiş etlerden,sokağı süpüren bir hizmetlinin kaldırdığı toz bulutundan dahi rahatlıkla alınabilen bir organizmadır!
PARAZİTİN OLASI BULAŞMA YOLLARI
* TÜYLERİNE ŞERİT YUMURTASI BULAŞMIŞ KÖPEKLERLE YAKIN TEMASTA OLAN İNSANLAR ENFEKSİYONU ORAL YOLLA ALABİLİRLER.
* KÖPEKLERİN DIŞKISI İLE BULAŞIK KUM HAVUZLAR VE PARKLAR, BURALARDA OYNAYAN ÇOCUKLAR İÇİN BİRER TEHLİKE OLUŞTURURLAR.
* KÖPEKLER İNSAN GIDALARINI YEMEYE MERAKLIDIRLAR, BU YOLLA BULAŞMA OLABİLECEĞİ GİBİ SAHİPLERİNİN HAVLU,YATAK ÖRTÜSÜ V.B. EŞYALARIYLA HAŞIR NEŞİR OLAN ENFEKTE KÖPEKLER, ENFEKSİYONA NEDEN OLABİLİRLER.
* YIKANMAMIŞ GIDALAR (ÖZELLİKLE SEBZELER) HER ZAMAN İÇİN TEHLİKE OLUŞTURURLAR..
KORUNMA
* Bu amaçla genel olarak parazitin ergin safhalarına etkili anti-paraziter ilaçlar kullanılmaktadır.
* Bu ilaçlardan en çok yararlanılanı etken madde olarak Praziquantel içeren enj. ve tabletleridir.
* Köpeklerdeki ilaçlama programları yaklaşık olarak 1,5 aylıkken başlamaktadır. Yukarıda belirtilen etken maddenin herhangi bir formundan 6. - 8. haftalarda uygulanmaya başlaması ve yılda en az 4 kez olmak üzere 3 ayda bir ilacın tekrarlanması,köpeğinizde enfeksiyon riskini azaltacaktır.
Hamilelik ve Toksoplazma:
Hamile kalınan dönemden önce,hayatlarının herhangi bir döneminde hayvanlarla birlikte yaşamış hamile kadınlarda bağışıklık oluştuğundan dolayı parazitten etkilenmezler ve normal-sağlıklı bir doğum yapmamaları için hiç bir neden yoktur!
Hamilelik sırasında ilk defa bir canlıdan Toksoplazma,hamileliğin ilk dönemlerinde olmuşsa, düşük ve ölü doğum vakaları görülebilir!Yavru gelişmeye devam edipte doğum gerçekleşirse;doğan bebek toksoplazma ile enfektedir..Zamanla sarılık,karaciğer büyümesi,deride döküntüler,psikolojik ve sinirsel belirtiler,körlük,hareket bozuklukları,beyinde su toplanması,zeka geriliği gibi durumlar söz konusu olabilmektedir!
Enfeksiyon,gebeliğin ne kadar erken döneminde alınırsa,tahribatta o kadar fazla olur!
Hamileliği olmayan kişilerde toksoplazma alındığında;önemli belirtiler göstermeksizin,lenf bezinin şişkinliği,ateş,halsizlik gibi bir çok hastalıkta olan belirtiler gösterebilir ve çoğu zaman fark edilmez!Bağışıklığın oluştuğu ve doku kistlerinin hapsedildiği durumlarda hayat boyu herhangi bir sakınca ve belirti gözlemlenmez!
Ancak,bağışıklık sistemi çalışmasının durduğu AIDS gibi hastalıklarda yada uzun süreli kortizon kullanımı gibi durumlarda enfeksiyon yeniden canlanabilir ve ölüme kadar gidebilen ciddi olasılıklar görülebilir!
Tavsiyem,hamilelik istenmesi yada saptanmasından hemen sonra evdeki hayvanlarımızı uzaklaştırmak yerine parazit tedavilerini eksiksiz ve zamanında yaptırarak onların bakımlarından bir süre uzak durmanızdır!Tüm hayvan sahipleri,genel hijyen kurallarına ve tedavilerine uygun devam ettiklerinde,son derece büyük sorunlar çıkartabilecek toksoplazmasis'in bu sonuçlarından etkilenmeyeceklerdir.
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=1586f783fb2458d6cf515f2e1cdd0ee4&topic=3728.0