Konu: DEMİR METABOLİZMASI

[barbaros_66]

                                             DEMİR METABOLİZMASI


Vücuttaki demirin yaklaşık %70’i hemoglobinde;   %25’i  ferritin ve denatüre olmuş ferritin yapısındaki    hemosiderinde;    %3-4’ü  miyoglobinde;  %0,1’i sitokromlarda;  %0,1’i demirenzim komplekslerinde;  %2’si hücreler arası sıvıda %0,1’i plazmada transferrine bağlı olarak bulunur.

Demirin  emilimi Fe2+  iyonu  şeklinde,  başlıca  duodenum ve jejunumda olmaktadır.

İnce  bağırsak mukozasında  bulunan ferritin ve  transferrinin demir  emilimini birlikte düzen-lediklerine inanılmaktadır

Sistein,  askorbik  asit ve  tiyol  grubu  içeren  bazı indirgen maddelerin etkisiyle Fe3+, Fe2+ haline indirgenir; böylece daha kolay çözünür ve emilebilir hale gelmiş olur. Fe2+, mide sıvısında  gastroferrin,  amino asitler ve  fruktoz  ile  şelatlar oluşturur  ve böylece asidik mide sıvısının  bağırsakta  nötürleşmesi  sırasında Fe2+’nin Fe(OH)2 şeklinde çökmesi önlenmiş olur. Fosfat, fitat, oksalat gibi bazı maddeler demiri çözünmeyen bileşiklere dönüştürerek emilimini engellerler.

Transferrin (siderofilin),  molekülü başına  iki adet  Fe3+ içeren  demir  taşıyıcı  proteindir. 
Ferritin,  apoferritin  adlı proteine %20-23 oranında Fe3+ bağlanmasıyla oluşmuş bir demirli  proteindir.  Plazmada  demir,  transferrine  bağlı  olarak taşınır. Transferrin, normalde 300 µg/dL  demir bağlama  kapasitesindedir  (Total demir bağlama kapasitesi-TDBK, TIBC-). Fakat transferinin   sadece %40  kadarı  demirle  doymuş  haldedir (transferrinin % doygunluk oranı). Transferrine bağlı demir, kemik iliğine taşınır  ve depolanır. 

Depoda demir, ferritin ve hemosiderin şeklindedir.

Plazma  demir  konsantrasyonu, vücut  demir  miktarını yansıtmaz. Demirin çok az bir kısmı plazmadadır. Proteine bağlı  transport fraksiyonu fonksiyoneldir ve konsantrasyonu sıkı kontrol edilemez; fizyolojik şartlara bağlı olarak büyük değişiklikler oluşabilir.

Plazmanın demir bağlama kapasitesi ölçülerek transferrin konsantrasyonu saptanabilir:
Plazmaya  aşırı miktarda  inorganik demir  (proteine bağlı olmayan demir)  karıştırılırsa transferrinin  kapasitesinin tamamına  demir bağlanır. Fazla inorganik demir resinle karşılıklı değişim şeklinde plazmadan uzaklaştırılır. Plazmada kalan demir ölçülür ve sonuç total demir bağlama kapasitesi (TDBK, TIBC) olarak ifade edilir.

Vücuttaki demir deposu miktarının göstergesi plazma ferritin düzeyidir.

Serum  demir  düzeyinin  normalden  yüksek  olması hipersideremi olarak tanımlanır. Hemolitik  anemilerde  hipersideremi  görülebilir . Serum  demir  düzeyinin normalden düşük olması  hiposideremi  olarak  tanımlanır. Aneminin en sık rastlanan nedenleri demir eksikliği ve kronik kan kaybıdır.



YYÜ  VETERİNER FAK
N.Ö.  III. Sınıf

barbaros_66



Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=3817571c0e48f56899bee2f737ac8aae&topic=276.0