Flüor (F)Flüor, toprakta kalsiyum flüorür (CaF2) halinde bulunur ve sularla bitkilere geçer. Flüor, günlük diyette 1 mg’dan az bulunur.
Flüor, ince bağırsaklardan emilir. Flüor, vücutta kemik ve dişlerde flüorürlü apatitler [3Ca3(PO4)2⋅CaF2)] halinde toplanır ve fazlası idrarla atılır.
Flüorun vücuttaki etkileri tam bilinmemektedir; ancak fazla miktarının zehirli olduğu kesindir. Flüor, hücre kalsiyumunu bağlar ve enzim aktivatörü magnezyum ile ayrılmaz bileşikler yapar. Flüor, in vitro enzim sistemi zehiri olarak kullanılır.
Dişlerin geliştiği yaşlarda litresinde 1,5 mg’ın üzerinde flüorür içeren suları içenlerde dişler bozuk ve lekeli olur. Litresinde 0,9-1,5 mg suların içildiği bölgelerde diş çürüğü oluşumununen aşağı derecede olduğu gözlenmiştir. Dişlerin gelişmesinden sonra alınan flüorürlerin etkisinin olmadığı görülmektedir.
Endüstri merkezlerinde çevrenin flüorlu artık materyalle bulaşmasında, flüordan zengin besin ve maddelerin alınmasında flüorozis denen flüor zehirlenmesi görülür. 10 ppm (10 mg/L)’den fazla flüor içeren su içen hayvanlarda flüorozis gelişebilir. Flüorozisli hayvanlarda, dişlerde lekeler, aşınma ve yumuşama, horizontal sarı-kahverengi çizgiler, aralıklı topallık, artroz, mental gerilik, inatçı ishal, deride sertleşme ve kıllarda kabalaşma görülür ve ömür kısalır.
Ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesindeki Ağrı ve Van ilçe ve köylerinde flüorozis görülmektedir. Bu yöre, Tendürek dağı’nın kuzey ve güney yamaçlarında volkanik arazi üzerinde bulunmaktadır; doğal su kaynakları bu yörede çok olup flüordan zengindirler. Yüksek flüorür dozu, serbest flüorür iyonlarının artmasına, kalsiyum iyonlarının kemik ve dişlerden mobilize olmalarına neden olmaktadır.
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=4d79e15b92dc87e13c3d115200a86623&topic=4313.msg8069