Konu: Protozoonlarda beslenme

[eXcaLibuN]

Protozoonlarda beslenme

        Protozoonlar besinlerini değişik şekilde alırlar ve holozoik, holofitik, saprozoik ve
myxotrofik beslenme olmak üzere 4 farklı beslenme tarzı gösterirler.
        1- Holozoik beslenme: Buna heterotrofik beslenme de denir. Bu beslenme tarzı,
yüksek yapılı canlılardakine benzetilebilir. Burada önce gıda maddesi yakalanır ve vücuda
alınır daha sonra da sindirilir. Sindirim sonucu oluşan artık maddeler dışarı atılır. Bu tarz
beslenme de hem katı hem de sıvı maddelerden yararlanılır. Besin maddeleri, Sarcodina
türlerinde geçici ağız ödevi gören pseudopodalarla, Ciliata ve bazı Mastigophora türlerinde
ise, sabit olan cytostom vasıtasıyla alınır.
        2- Holofitik beslenme: Buna ototrofik beslenme de denir. Kromotofor'larda
bulunan klorofil maddesi vasıtasıyla güneş ışığı karşısında karbonhidratların sentezidir.
Protozoonlarda kromotofor bulunmadığı halde bazılarının stoplazmasında klorofil taşıyan
bazı organeller bulunduğunda holofitik tipte beslenme görülebilir. Bu aslında bitkisel
hücrelerde görülen bir beslenme şeklidir.
        3- Saprozoik beslenme: Özel organellerin yardımı olmadan suda erimiş besin
maddelerinin vücut yüzeyine ozmoz şeklinde alınmasıdır. Serbest yaşayan birçok
protozoon saprozoik beslenir. Başka bir organizma içinde yaşayan protozoonlar
parçalanmış ve hazmedilmiş gıda maddelerini absorbe ederek beslenirler. Bunlar parazit
oldukları halde beslenme şekilleri saprozoiktir.
        4- Myxotrofik beslenme: Karışık beslenme şeklidir. Değişik çevre şartlarına
maruz kalan protozoonların değişik tipte beslenmesidir. Örneğin, normal şartlar altında
holofitik beslenen Euglena gracilis bazen yeşil rengini kaybedince holozoik tipte
beslenebilir.
Protozoonlarda irritabilite ve kontraktilite
       İrritabil fonksiyon: Uyarımlara cevap verebilmedir. Protozoonun bir maddeye
yaklaşması veya uzaklaşması yani uyarıya tepki göstermesi taksis terimi ile ifade edilir.
       Kontraktif fonksiyon: Protozoonun büzüşüp genişlemesi ve kısalıp uzamasıdır.
Çeşitli uyarılara karşı protozoonun gösterdiği reaksiyonlar türlere, uyarımın şiddet ve
şekline göre değişir. Bazı türler bazı uyarımlara reaksiyon göstermediği halde bazıları
gösterebilir.
       Uyarıcılar: Mekanik bir etki, yerçekimi, ısı, elektrik ve kimyasal maddeler olabilir.
Protozoonların bu uyarıcılara yaklaşması pozitif taksis, uzaklaşması negatif taksis’tir.
Amiplerde uyarımlar önce vücut yüzeyi, sonra da stoplazma tarafından kabul edilir.
Kamçılılar ve Ciliatalarda kamçı ve ciliumlar duyu organeli görevi de yaparlar.
Sekresyon ve ekskresyon
       Protozoonlarda bu olaylarda, stoplazmada sentezlenen salgı maddeleri (sekret) ile
metabolizma sonucu meydana gelen ve vücut dışına atılan artık maddeler (ekskret)
incelenir. Sitoplazmaya alınan maddelerin erimesi ve yararlı hale gelebilmesi için

stoplazmada, bazı salgı maddeleri salınır. Besin maddeleri bu salgıların etkisiyle yapısını
değiştirir ve çeşitli terkiplere geçerler. Sekretler aynı zamanda protozoonları, bulundukları
ortamın kötü etkisinden korur, anti ferment rolü oynar ve protozoonun, geçici bir zaman da
olsa, bulunduğu ortamda sabit kalmasına yardım eder.
        Katabolik artık maddeler yani ekskretler suda eriyebilen CO2 ve azotlu
maddelerden ibarettir. Bunlar vücut yüzeyinden, difüzyon yolu ile veya kontraktil
vakuollerle dışarı atılırlar. Protozoon vücudunda suda eriyebilen maddeler yanında
erimeyen maddeler de vardır. Protozoon açken kaybolan ve beslenince tekrar gözüken
CaPO4 (kalsiyum fosfat) terkibinde kristaller bulunur. Bunların bir kısmı Mg tuzu, ürat,
karbonat ve oksalat bileşikleridir. Bir başka katabolik üründe Hemozin'dir. Bazı
Plasmodium türleri Hemozin’i enfekte ettikleri alyuvarların hemoglobininden meydana
getirirler.

Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=56af350b371efd6017aeb487162dc8a7&topic=1725.0