Arıcılıkta Kullanılan Araç ve Gereçler
Arı Kovanları
Arıcılıkta kullanılan önemli araç ve gereçlerin başında arıcılığın vazgeçilmez girdisi olan kovanlar gelmektedir. Arılar doğal şartlarda ağaç ve taş kovuklarını barınak olarak kullanırlar. Ancak, tarımsal bir faaliyet olarak arıcılığın gelişmesiyle birlikte, arılar insanlar tarafından değişik barınaklara alınmıştır. Arıcılığın gelişme süreci içinde arı barınakları da geliştirilerek günümüz modern kovanlarına kadar gelinmiştir.
Arıcılığı ileri ülkelerde eski tip kovanlar artık yerini tamamen modern kovanlara bırakmasına rağmen, ülkemizde az sayıda da olsa (gelenek ve özel tercihler nedeniyle) ilkel kovanlar bulunmaktadır.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan Langstroth ve Dadant olmak üzere iki tip standart çerçeveli modern kovan mevcuttur. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan tip Langstroth tipi kovanlardır. Dadant tipi kovanları genellikle sabit arıcılık yapan arıcılar kullandığı için bizde hemen-hemen hiç kullanılmamaktadır. Her iki kovanda da sistem aynı ancak ölçüler farklıdır. Modern kovanlar kovanın alt kısmını oluşturan kovan dip tahtası, üzerine yerleştirilen ve ön ve alt kısmında uçuş deliği bulunan kuluçkalık, içine yerleştirilen çerçeveler, çerçeveler üzerine konular örtü tahtası ve üzerine yerleştirilen kovan kapağından oluşur. Arı populasyonunun arttığı kuluçkalığın yetmediği durumlarda kuluçkalık üzerine ballık yerleştirilir. Arı kovanı denildiğinde kuluçkalık ile ballık birlikte ifade edilir.
Langstroth Tipi Kovan : Ülkemizde genellikle langstroth tipi kovan kullanılır. Bu tip kovan göçer arıcılık sisteminin uygulandığı, kışların ılık geçtiği sıcak ve kurak iklime sahip bölgelerde kullanışlıdır. Kovan gövde kalınlığı 25 mm’dir. Kuluçkalık ve ballık ölçüleri aynı olup 10’ar çerçeve bulunmaktadır. Kuluçkalık ve ballık ölçüleri dıştan dışa 505 mm x 435 mm x 258 mm; içten içe ise 455 mm x 385 mm x 258 mm ‘dir. Çerçevelerinin dıştan dışa ölçüleri 440 mm x 250 mm olup çerçeve koltuk genişliği 37 mm’dir.
Dadant Tipi Kovan : Kışların sert geçtiği bölgelerde sabit arıcılık yapılması durumunda iyi sonuç vermektedir. Kuluçkalık ve ballık ölçüleri aynı olmayıp 12’şer çerçeve bulunmaktadır. Kuluçkalık derinliği ballıktan daha fazladır. Kovan gövde kalınlığı 30mm, kuluçkalığın dıştan dışa ölçüleri 515mm x 515 mm x 308 mm; içten içe ölçüleri ise 455 mm x455 mm x 308 mm’dir. Ballık yüksekliği ise 168 mm’dir. Çerçevelerinin dıştan dışa ölçüleri kuluçkalıkta 440 mm x 400 mm, ballıkta 440 mm x 160 mm ve çerçeve koltuk genişlikleri 37 mm’dir.
Diğer Arıcılık Malzemeleri
Arıcı Körüğü: Koloni kontrolleri sırasında sürekli olarak kullanılan, içerisinde yakılan malzemeyle duman oluşturulup arı üzerine vermeye (arıları sakinleştirip rahat bir çalışma ortamı oluşturulması amacıyla) yarayan araçtır.
Körük içerisinde pis kokulu naylon,plastik gibi petrol türevi maddeler yerine talaş, mısır koçanı gibi selüloz içeriği yüksek ve koku bırakmayan (özellikle bal hasadı döneminde) maddeler kullanılmalıdır.
Arıcı Maskesi: Sadece başı ve belden yukarıyı koruyan tipleri yanında tulum gibi tüm vücudu arı sokmasına karşı koruyan tipleri vardır. Yüze gelen kısmı görüşü engellemeyecek şekilde ince telden yapılır.
Arıcı Eldiveni: Elleri arı sokmasına karşı korur. İnce deriden veya kauçuktan yapılır, bazılarının dirseğe kadar bezden yapılan kısımları da vardır. Eldiven genelde arıcılığa yeni başlayanlar tarafından kullanılmakta olup, parmak hareketlerini kısıtladığı için tecrübeli ve usta arıcılar tarafından pek tercih edilmez.
El Demiri: Demirden yapılır. Örtü tahtasını kaldırmak, çerçeve çıkarmak, balmumu ve propolis temizleme gibi işlerde kullanılır.
Arıcı Fırçası: Yumuşak kıllı özel bir fırçadır. Çerçeve üzerindeki ve kovanın çeşitli yerlerindeki arıları incitmeden uzaklaştırmaya yarar.
Arıcı Mahmuzu: Temel peteklerin çerçeve tellerine tutturulması için kullanılır. Dişlerin içi tel üzerinde ilerlemeyi sağlayacak biçimde oyuk olan bir daire ve buna bağlı bir saptan oluşur.
Mum Eritme Kabı: İki kenar arasına su koymaya yarayacak şekilde yapılmış çift cidarlı bir kaptır ve içinde mum eritmeye yarar.
Arıcı Bizi: Petek takviye telinin çerçeveye yerleştirilmesi için çerçevelerin yan çıtası üzerine delik açmaya yarayan alettir.
Çerçeve Kalıbı: Çerçeve üst çıtasının yarı kalınlığı kadar sert ağaçtan yapılan bir alettir ve temel peteğin çerçeveye yerleştirilmesinde kullanılır.
Bal Bıçağı ve Sır Tarağı: Bal süzme işlemine başlamadan önce ballı çerçeve üzerindeki sırları kaldırmaya yarar. Tarak şeklinde bir alettir. Sırları açma işlemi sırasında petek gözlerinin bozulmamasına dikkat edilir. Bazı ülkelerde sır açma işlemi otomatik sır alma makinesi yapılmaktadır.
Çerçeve Teli: Çerçevelere takılan temel peteklerin daha sağlam olarak tutturulması için çerçevelerin yan çıtaları arasına gerilen ince, paslanmaz ve yumuşak teldir.
Ana Arı Izgarası: Ana arının kuluçkalıkta hapsedilmek istenildiği durumlarda kullanılır. Aralıklarından yalnızca işçi arıların geçebildiği demir, çinko gibi malzemeden yapılan ızgaradır. Genelde kaliteli petekli bal üretmek amacıyla kullanılır.
Ana Arı Kafesleri: Ana arıları bir yerden bir yere nakletmek veya kolonilere ana arı kabul ettirmek gibi amaçlarla kullanılan içerisinde kek haznesinin de bulunduğu özel kafeslerdir.
Yemlik: Kolonileri beslemek amacıyla metal, plastik ve ahşap gibi değişik malzemelerden ve değişik tiplerde yapılabilen kaplardır.
Polen Kapanı: Arıların kovanlara yoğun bir şekilde polen taşıdıkları dönemlerde kovan uçuş deliği önüne veya kovan tabanına yerleştirilen, işçi arıların getirdikleri polenleri toplamaya yarayan malzemedir.
Ana Arı Numaralama Aleti: Ana arıların thoraxı üzerine o yılın rengini veya ana arı numarasını yapıştırmaya yarayan alettir.
Temel Petek: Arıların petek yapımını kolaylaştırmak için üzerinde işçi arı gözü basılı, saf balmumundan yapılmış ince mum levhadır.
Bölme Tahtası: 20 mm kalınlığında olup zayıf arı kolonilerinin, kovan içi hacminin daraltılmasına yarayan tahtadır.
Bal Süzme Makinesi: Sırları alınmış petekli ballardan süzme bal elde etmeye yarar. Galvanize saç veya çinkodan yapılan bal süzme makinelerinde çerçevelerin konulduğu silindir şeklindeki hazne kısmı ve bu kısmı döndürmeye yarayan dişli bir çevirme mekanizması vardır.
Bal Dinlendirme Kapları: Elde edilen süzme balların dinlendirildiği ve bal içindeki yabancı maddelerin baldan uzaklaştırdığı kaplardır.
Bal Tankı: Dinlendirme kaplarından alınan süzme balın ambalajlamak üzere depolandığı kaplardır.
Kaynak: Arıcılık Ders Notları
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=9829eb7d8784f9f5cae7ed3102b3c231&topic=4341.0