İÇ PARAZİTLER
Kedi ve köpeklerde iç parazitler ikiye ayrılır;
Nematodlar ve Tenyalar (dışkıda görülen ince, uzun, beyaz şeritler).
Nematodların alt grupları ve verdikleri zararlar şöyledir;
Yuvarlak Kurtlar (ascaridler);
Toxocara canis, Sadece köpeklerde bulunur anne sütü ve anne karnında plasenta ile yavruya bulaşır. Yumurtalar ağız yolu ile alındığında nadirende olsa özellikle çocuklarda gözde retina katına göç ederek büyük zararlar verir.
T. Cati, sadece kedilerde bulunur anne sütü ile bulaşır.
Toxascaris leonina, kedilerde ve köpeklerde bulunur.
Erişkin köpeklerde genelde belirti göstermezler. Ancak yavru köpeklerde ve çok ağır enfeksiyon oluştuğu durumlarda öksürük, burun akıntısı, ishal, kusma, kilo kaybı, tüylerde karışıklık ve keçeleşme, karında şişme gözlenir.
Kancalı Kurtlar;
Ancylostoma caninum, Sadece köpeklerde görülür anne sütü ile bulaşır.
A. Tubaeforme, Sadece kedilerde görülür.
A. Braziliense ve Uncinaria stenocephala, Kedi ve köpeklerde deri yolu ile bulaşır.
Yetişkin hayvanlarda larvaların (kurtçuk) deride göç etmelerine bağlı olarak deri problemleri, anemi (kansızlık), solunum problemleri, çok ağır enfeksiyonlarda da halsizlik gözlenir. Yavrularda yukarıdaki belirtiler görülür ancak anemi tablosu çok daha şiddetli olur ve kanlı ishalle birlikte gözlenir. İnsanlar larvaların (kurtçuk) derilerini delip geçmesi ile enfekte olurlar (özellikle A. braziliense ve daha az olmak üzere U. Stenocephala).
Akciğer Kurtları;
Aelurostrongylus abstrusus, Sadece kedilerde bulunur, sümüklüböcek salyangoz gibi yumuşakçaların yenmesi ile bulaşır, sürekli hafif öksürük yapar.
Angiostrongylus vasorum, Sadece köpeklerde bulunur, sümüklüböcek salyangoz gibi yumuşakçaların yenmesi ile bulaşır, soluk alıp vermede hızlanma, gittikçe artan şiddetli öksürükle beraber salyada kan ve zaman zaman bayılma görülür.
Filaroides milksi, Fiziksel belirti yoktur.
F. Hirthi, Fiziksel belirti yoktur.
Oslerus osleri, Köpeklerde ve vahşi hayvanlarda bulunur, larvaların (kurtçukların) dışkıdan ağız yolu ile alınmasıyla veya dişi köpeklerin yavrularını tımar etmesi sırasında salyalarından bulaşır, solunum problemleri ve şiddetli fena sesli öksürük görülür.
Kamçılı Kurtlar;
Trichuris vulpis, Sadece köpeklerde görülür, çevreden ağız yolu ile yumurtaların alınması ile bulaşır, şiddetli enfeksiyonlarda su gibi kanlı ishal görülür.
Tenyaların (şerit) alt grupları ve verdikleri zararlar şöyledir;
Dipylidium caninum (pire şeridi); Ara konakçısı pirelerdir, kedilerde ve köpeklerde görülür, pirelerin kedi köpek tarafından yenmesi ile bulaşır, dışkıda beyaz renkli büyük pirinç taneleri görüntüsünde parçalanmış halde görülürler, anal sfinkterde (anüs bölgesinde) kaşınma, popoyu sürekli yere sürterek gezme, sindirim sorunları ve kilo kaybı görülür.
Echinococcus; Kist Hidatik Hastalığı’na sebep olur iki önemli türü vardır:
E.granulosus, Köpeklerde ve tilkilerde görülür, pişmemiş et veya pişmemiş kuzu, dana, keçi, domuz sakatatı yenmesi ile bulaşır. Sığır, koyun, keçi ve domuz sakatatlarında bu şeritin kistleri bulunur ve bunlar köpekler tarafından yendiğinde, köpek bağırsaklarında tekrar olgun şeritler oluşmaya başlar ve bunlar da yumurtlayarak dışkı ile dışarı atılır. Dışkı ile atılan yumurtalar köpek yalanırken tüylerine oradan da temas ile insanlara bulaşabilir, olgun şeritler köpeklerde herhangi bir fiziksel belirti göstermez ama bu şeritin yumurtaları insanlarda Kist Hidatik Hastalığına sebep olup büyük zararlar verir. Kistlere bağlı karaciğer ve akciğerlerde ciddi organ yırtılmaları olabilir.
E. multilocularis Tilkilerde, köpeklerde ve kedilerde görülür, tarla faresi gibi kemirgenlerin yenmesi ile bulaşır, olgun şeritler köpeklerde herhangi fiziksel belirtiye neden olmaz ama insanlarda Kist Hidatik Hastalığına sebep olup büyük zararlar verir, insanlardaki E. multilocularis yumurtalarının neden olduğu enfeksiyonlar çoğunlukla ölümcüldür çünkü karaciğeri istila eden kistler kötü huylu tümör benzeri etki yapar. Düzenli olarak parazit mücadelesi yapılan köpek ve kedilerin insan sağlığına zararı olmaz.
Diğer Şeritler (tenyalar):
Taenia multiceps, T. hydatigena, T. ovis, T. pisiformis, T. serialis, Hepsi sadece köpeklerde görülür. T. multiceps, T. hydatigena ve T. ovis, köpeklerin pişmemiş et veya pişmemiş kuzu, dana, keçi, domuz sakatatı yemesi ile bulaşır. T. pisiformis ve T. serialis, hayvanların tavşan yemeleri ile bulaşır.
T. Taeniaeformis, Sadece kedilerde görülür. Hayvanların kemirgenleri yemeleri ile bulaşır. Olgun hayvanlarda genelde fiziksel belirti gözlenmez, dışkı muayenesinde beyaz noktalar halinde yumurtaların görülmesi ile teşhis edilirler.
Mesocestoidler;
Mesocestoides spp, Kediler ve köpekler bu parazitin hem ara hem de son konakçısıdırlar. Kedi ve köpeklere bulaşması için iki ara konakçı gereklidir. Kedi ve köpekler oribatid akarları yiyerek ikinci konak haline gelirler, enfekte haldeki ikinci konakçı durumundaki sürüngenleri, kuşları yiyerekte son konak haline gelirler. Bu hastalık son konakçıya zarar vermez. Sorun ikinci konaklarda olur, kedi ve köpeklerin karın bölgesinde peritonitis (karın zarı yangısı) ve asites (karın boşluğunda çok miktarda sıvı toplanması) gibi sorunlar gözlenir. İnsanlarda ise bağırsak enfeksiyonu ile şiddetli ishale sebep olur.
DIŞ PARAZİTLER
Keneler ve pireler dünyanın heryerinde kedi ve köpeklerde görülen en yaygın ve önemli dış parazit türleridir. Son yıllarda Veteriner Hekimler ve hayvan sahipleri gittikçe artan oranda dikkatlerini dış parazitleri kontrol etmeye odaklamışlardır.
Bunun birkaç farklı nedeni vardır; hayvanların sahiplerinin hayatlarında bir aile üyesi gibi yer almaları ve bunun sonucunda insanlarla hayvanlar arasında gitttikçe artan temas, çok fazla sayıda hayvan sahibinin kendi hayvanlarından aldıkları parazitler sebebiyle hastalanmalarına sebep olarak sağlıklarını tehdit etmesi ve günlük yaşam akışına büyük sıkıntılar vermesidir.
Ayrıca alerjilerin, çeşitli hastalıkların bulaşmasının da dahil olduğu insanlar ve hayvanlarla ilgili sağlık riskleri henüz son yıllarda tanımlanmış ve tespit edilmeye başlanmıştır.
PİRELER HAKKINDA BİLMEDİKLERİNİZ
• Pire fosilleri geçmiş cretaceus döneminde bulunmuştur, bu da pirelerin yaklaşık olarak 100 milyon yıldır dünya üzerinde olduğu anlamına gelir. Neredeyse dinazorlarla yaşıttırlar.
• Bazı pireler kendi vücut uzunluklarının 150 katı uzağa zıplayabilirler. İnsan adımı ile karşılaştırıldığında 300 metreye denktir.
• Pireler kan emmeden yaklaşık 100 gün yaşayabilirler.
• Dişi pireler ilk defa kan emene kadar yumurtlamazlar. İlk kez kan emdikten (kedinizin ya da köpeğinizin!) 36- 48 saat sonra hemen yumurtlamaya başlarlar.
• Dişi pireler yaşamları boyunca 2000 yumurta yapabilir ve bir günde kendi vücut ağırlıklarının 15 katı kan emebilir.
• Ergin pirelerin hepsi kedi, köpek veya diğer memelilerden kan emerken, larvaları (kurtçuk)
konak hayvanın çevresindeki organik deri döküntülerinde yaşar ve beslenir.
• Pire larvaları kördür.
• Eğer kedi/köpeğinizin üzerinde bir adet pire gördüyseniz büyük ihtimalle mobilyalarınızda, ufak çatlaklarda, köşe kısımlarda, halılarınızda, kedi/köpeğinizin üzerinde 100’den fazla pire yumurtası çoktan bırakılmıştır.
• Hem kedilere hem de köpeklere bulaşan kedi piresi tropikal bir böcektir ve düşük ısıya uzun süre dayanamaz. Ancak ev içinde yaşamaya çok iyi adapte olmuşlardır.
• Bilinen pire türü sayısı yaklaşık olarak 2000’dir.
• Pireler çoğunlukla görüntüleri sebebi ile tahtakuruları, bitler ve keneler ile karıştırılırlar.
• Kayıtlara geçmiş olan en büyük pire Kuzey Amerikan Hystrichopsylla schefferi’sidir ve uzunluğu yaklaşık olarak 12mm olarak ölçülmüştür. Ortalama büyüklükleri 3-4mm’dir.
PİRE YAŞAM EVRELERİ
Advantage® Pireleri Hayatlarının Her Döneminde Durdurur
Kedinizi/Köpeğinizi sadece ergin pireleri öldürerek kaşınmaktan kurtaramazsınız. Pire yumurtaları ve larvaları kedinizin/köpeğinizin üzerinde veya evinizde herhangi bir yerde erginleşmek için gizleniyor olabilir. Pireler erginleşmeden önce 3 dönemden geçerler; yumurta, larva (kurtçuk) ve pupa. Çevre şartlarına bağlı olarak yumurtanın erişkin hale gelmesi 2 hafta veya 8 ay sürebilir.
Ortalama olarak ev ortamında genelde 3-4 haftada erişkin hale gelir. Buda şu anlama gelir, bugün ölmüş olan erişkin bir pire 2 hafta sonra olgunlaşıp evinizi saracak ve kedinizi/köpeğinizi tekrar ısıracak aç pire yumurtaları bırakmış olabilir.
Advantage® pirelerin yaşamlarının her döneminde etkilidir. Tedavinin önemli avantajlarından biri ergin pireleri yumurtlamalarına zaman bırakmadan temas ettikleri anda öldürmesidir. Erişkin pirelerin %98-100’ünü 12 saat içinde öldürür. Tedavi bir ay boyunca etkisini sürdürür ve kedinize/köpeğinize atlayan yeni erişkin pireler 2 saat içinde ölür. Advantage® ayrıca pire larvalarının %99’unu 20 dakikada hayatlarının pupa dönemine geçmeden öldürür. Sonuç olarak eğer yumurta olmazsa, larva, pupa, erişkin pire olmayacağından sizin ve kedi/köpeğinizin canını sıkamaz.
Advantage® pirelerin yaşamlarının her döneminde etkili olduğundan kedinizin/köpeğinizin, evinizin, sizin, çevrenizin temizliği ile endişelenmeniz gerekmez.
Advantage® en hızlı aylık pire kontolü sağlar. Isıran pireleri 5 dakikada öldürür. Erişkin pirelerin %98 - 100’ünü 12 saatte öldürür ve 4 hafta boyunca etkinliğini sürdürür. Sudan etkilenmez ve kediniz/köpeğiniz şampuanla yıkandıktan, yüzdükten veya günışığına maruz kaldıktan sonra bile pirelere karşı korumaya devam eder. Pire larvalarını da öldürür. Sürekli olarak pireleri öldürürler ve pire alerjisi dermatitis oluşma ihtimalini kaldırırlar.
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=9ea80673ca2f96488f6daaaa597c516f&topic=2577.0