At alımı zevkli bir mücadeledir. Karar vermeden önce alıcının gerçek isteğinin ne olduğu hakkında bir fikri olması gerekir. (Özellikle yaş ve ağırlık, ve atın cinsi) kişilerin at alımındaki en büyük endişeleri atın binici için doğru at olup olmadığı ve binicinin amaçlarına uygun bir at olup olmadığıdır. Bu da binicinin ağırlığı, gücü, biniş kabiliyeti, maddi durumu, zamanı ve at bakımı hakkındaki yeteneği ile doğrudan ilişkilidir. Bir atı almak için anlaşmaya varmadan önce hassas bir veteriner kontrolünden geçirmek çok önemlidir. Uygun atı bulmak çok zaman gerektirir ve sıkıntılı bir iştir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER !!!
At sahibi olmak hafife alınacak bir şey değildir. Sıkı çalışma, zaman ve maddi imkan gerektirir.
AT SAHİBİ OLABİLİR MİYİM?
At sahibi olmak dikkatle ve iyi düşünerek alınması gereken bir karardır; zaman ve maddi imkan gerektirir. Bir at almanın maliyeti onun bakım maliyetinin(yem, ahır, nal, veteriner masrafları vs.vs.) yanında oldukça azdır. Bir at almadan önce atın bakım masraflarını ve ona ne kadar zaman ayırabileceğinizi hesaplamalısınız. Eğer paranız ve daha da önemlisi zamanınız sınırlıysa at binmek istediğinizde binicilik klüplerinden birinde at kiralamanız sizin için daha çok tercih edilen bir seçenek olabilir.
Ödünç olarak alınan bir atın da masrafı benzer olacaktır bunun yanında özellikle sakatlanma gibi durumlarda sizin için sorun olacaktır. Bunu da göz önünde bulundurarak öncelikle yazılı bir sözleşmenin uygulanması tavsiye edilir. Belirli masraflardan(sakatlanma veya hastalık durumlarındaki veteriner masrafları vs.) kimin sorumlu olacağı ve atın nasıl, hangi koşullarla geri verileceği bu sözleşmede kararlaştırılmalıdır.
Malzemelerin ise asyrı bir maliyeti vardır. İkinci-el alınabilseler de iyi durumdaki ikinci-el malzemelerin fiyatı da en az yenileri kadardır.
ATI ALDIĞIM ZAMAN İHTİYACIM OLACAK MALZEMELERİN MINIMUMU NELERDİR?
Bir binek atı için gerekli malzemeler yular, ana tımar malzemeleri( maya demiri, yele fırçası, vücut fırçası, kaşağı) beslenme malzemeleri( yemlik, suluk), başlık, kantarma, eyer, kolon, üzengi demiri ve kayışı, getr ve topukluktur. Binici için ise biniş kıyafetlerinin (pantolon, tog, çizme veya bot ve chaps) yanısıra yardımcı malzemeler ( mahmuz, kamçı) gereklidir.
YARARLI DİĞER MALZEMELER NELERDİR?
Diğer ek malzemeler atın türüne, kullanım amacına ve durduğu yere bağlıdır. Eğer at ince derili ise( ör: Arap atı, Thoroughbred veya bu türlerin kırmaları) ve açık alanda bakılıyorsa kalın bir blanket(örtü) şarttır. Taşıma örtüleri, atın bir uyerden bir yere götürüldüğü durumlarda koruma için önemlidir. Ahır örtüleri ise atı sıcak tutmak veya ağır çalıştığı günlerde korumak için kullanılır. Ek tımar malzemeleri arasında yele ve kuyruk tarağı, tırnak yağı fırçası, havlu yer alır. Ekstra at kıyafetleri ise blanketler, koruyucu botlardır. Ayrıca lonj için lonj ipi ve kamçısı gerekir. Ahırlarda bir yangın söndürücünün bulunması da şarttır.
KISRAK, AYGIR VEYA İĞDİŞ AT SEÇİMİ NEYE DAYANIR?
İğdiş bir atın bir kısrağa tercih edilmesi tartışmalı bir konudur. Bu konuda değişik düşünceler vardır. Eğer bir at en az 2 yaşına kadar kastra edilmemişse bir kısrağa göre daha güçlü olabilir. Kas yapısı daha gelişmiştir. Bazı kişiler kısrakların talep dönemleri olduğundan binişte daha az güvenilir olduğunu düşünür. Çoğu kısrak çok az sorun yaratır ve kısrakların daha çok sorumluluk sahibi olduğu konusundaki görüşler ortaktır. Eğer iğdiş bir at kronik olarak sakatlanırsa veya biniş için uygun değilse onun kullanım alanı bitmiştir. Ancak kısraklar böyle bir durumda damızlık olarak kullanılabilir. Aygırlar veya genç atlar profesyonel ellerde yetiştirilmelidirler. Tecrübesiz kişiler için tavsiye edilmezler.
ARAYACAĞIM AT NE CİNS OLMALI?
Binek atlarının çoğu (engel atlama, dresaj, konkurkomple... ne atı olursa olsun) melez atlardır. Genellikle melez bir kısrak ile safkan bir aygırın birleşmesiyle oluşmuşlardır. Thoroughbredler ve kırmaları,hızları ve performansları için üretilir. Kemik yapıları incedir ve ince derilidirler dolayısıyla kış boyunca iyi bakım gerektirirler. Hanoverianlar gibi daha iri cinsler ise daha geniş ve kalın kemik yapıları olan ekstra ağırlık taşıyabilecek veya müsabaka koşabilecek güçlü atlardır. At türleri hakkında detaylı bilgi için sitemizin “At Cinsleri” bölümünü ziyaret ediniz.
BENİM AĞIRLIĞIMI TAŞIYABİLECEK ATIN EBATLARI NE OLMALIDIR?
Bir atın ağırlığı genel olarak büyüklüğüne bağlıdır ancak atın kemik yapısı da göz önünde bulundurulur. Kalın kemikli, iri yapılı ancak kısa bacaklı bir at bir bayanın ortalama ağırlığından fazlasını taşıyabilir. Çocuklar için uygun büyüklükte olan ponyler şu şekilde saptanabilir: 12,2 el uzunluğunda bir pony 12 yaş ve altındaki çocukları, 12,2-13,2 el arasındaki bir pony 12-14 yaş çocukları, 13,2-14,2 el arasındaki bir pony de 16 yaşına kadar olan çocukları rahatça taşıyabilir. 14,2 elden uzun bir at ise daha büyük biniciler için uygundur. Yetişkin binicilerde ise ortalama bir bayan için 15,2, erkek biniciler için ise 16 el ve daha uzun atlar uygundur. Geleneksel olarak atların kemik yapılarını ön dizin hemen altındaki kemiğin çapını ölçerek incelerler. 21,6cm. Ve daha fazla çıkan atların iyi bir kemik yapısı vardır. Bu ölçüm benzer ağırlıktaki atları karşılaştırmak için yararlıdır.
BİR ATIN UZUNLUĞUNU NASIL ÖLÇERSİNİZ VE BU ÖNEMLİ MİDİR?
Metrik oalrak atlar “el” birimiyle ölçülür. 1 el 10cm.dir. Atın boyu cidagonun en yüksek noktasından yere kadar ölçülür. Bu ölçüm için özel bir sopa kullanılır. Bu sopanın bir su terazisi olan yatay bir kolu vardır. Bu kol cidago hizasına getirilerek uzunluk ölçülür. Kusursuz bir ölçüm için bazı şartlar yerine getirilmelidir: at düzgün, hareketsiz durmalı, 4 ayak da kare şeklinde olmalıve baş aşağıda durmalıdır. Ölçüm aleti omuz ile ön ayakların arkasında tutulur ve cidagodaki uzunluk okunur.
Bazı müsabakalara girmek( özellikle showing ve pony engel atlama müsabakaları) atın uzunluğuna bağlıdır ve 12mm. lik bir fark atın müsabakaya girip giremeyeceğini belirler.(örneğin 14,2 el ve altı ..)
AT ALIMINDA AT İÇİN EN UYGUN YAŞ NEDİR?
Her ne kadar bir atın aktif hayatı 20-30 sene olsa da hayatının en iyi dönemi 5-10 yaş arasıdır. Daha yaşlı atlar daha sakin, iyi eğitimli ve kontrolü daha kolaydır. 5 yaşın altındaki atlar eğitimsiz olurlar ve tecrübeli biniş gerektirirler dolayısıyla başlangıç seviyesindeki biniciler İçin uygun değildirler. Dürüst olmayan bazı satıcılar atın yaşını olduğundan farklı söyleyebilirler. Ancak atın yaşını dişlerine bakarak öğrenebiliriz. Bununla beraber tecrübesiz biniciler için bu kolay değildir ve at araştırırken yanlarına deneyimli bir kişiyi almaları yararlı olur.
AT ALIRKEN ÖNERİLER YARARLI MIDIR?
Ata alıcı gözüyle bakarken onun görünüşüne, aksiyonlarına, kapasitesine, bir amaç için uygunluğuna bakılır. Bu da tecrübesiz bir kişinin değil bir uzmanın anlayabileceği bir şeydir. Satılan bir ata bakmak için yanınızda bir uzmana ait bir çift daha gözün olması çok önemlidir. Karar vermeden önce alıcının atı önceden görmüş kişilerle fikir alış verişi yapmak da yararlıdır.
SATILIK BİR ATIN NELERİNE BAKMALIYIM?
Atın sizin amacınıza uygun yaş, ebat, ve cinste olup olmadığını, görünüşünü, aksiyonlarını ve sorun çıkartabilecek bozukluklarını değerlendirin. Halihazırdaki veya geçmişte olmuş sakatlık veya hastalık izleri dikkate alınmalıdır. Ata öncelikle kendi binicisinin binmesi sizin atı yerden izlemeniz için yararlıdır. Daha sonra atı kendiniz deneyin. Sonuç olarak atın huyunu, binişte ve yedekteki davaranışlarını değerlendirin.
GENEL BİR DEĞERLENDİRME NASIL YAPABİLİRİM?
Atın görünümüne( biçimi ve yapısı) bakarak onun fiziksel özelliklerinin ve orantılarının bir değerlendirmesini yapabilirsiniz. Değişik cinsteki atların değişik fiziksel özellikleri vardır. Atın görüntüsü hakkında bir değerlendirme yaparken onun vücudunun belirli kısımlarının büyüklüğüne ve şekline, vücut orantılarına bakılır. Ancak bundan sonra o atın türüne göre uygun özellikler taşıyıp taşımadığına karar verebilirsiniz. Atın belirli bölgelerine dokunarak da hastalık veya sakatlık olup olmadığını anlayabilirsiniz.
HANGİ FİZİKSEL ÖZELLİKLERE DİKKAT ETMELİYİM?
Baş çok önemlidir (Resim 1). Çoğu kişi atın huyunu ve zekasını başına bakarak anlayabilir. Gözler parlak ve büyük olmalı ve başın her iki yanında doğru yerde olmalıdır. Arası dar olan küçük gözler genellikle kötü mizaçlı bir atın göstergesidir. Zarif bir baş iyi cins ve iyi huylu bir at izlenimi verir. Baş profilden bakıldığında düz olmalıdır. Atın ilgili olup olmadığı kulaklarından anlaşılır. (dik ve alarmda olmalıdır. Geri yatırılmış kulaklar kötü huy belirtisidir.)
Boyun vücudun geri kalanıyla orantılı olmalıdır. Kısa ve kalın boyunlu bir at güçlü ele sahip bir binici ister ve zor bir at olabilir çünkü eyer önünde çok az bir yer vardır. Uzun boyun ise güçsüz olur ve güzel bir baş-boyun duruşu sağlamak zordur. Gırtlak problemleri uzun boyunlu geniş atlarda daha yaygındır. Boyun hafif eğimli olmalıdır ve omuzlardan net bir şekilde ayırt edilebilmelidir. Düz bir boyun çalışmayla geliştirilebilir ancak; içbükey bir boyun hep güçsüzdür. Eğer içbükeylik boynun daha alt kısmındaysa bu atın başını yukarıda tutmasına ve bu da rahatsız binişe neden olur.
Cidagoyu şekillendiren sırt omurları geniş ve çıkıntılı olmalıdır. Ayrıca atın sırtı boyunca uzanmalıdır böylece uzun ve eğimli omuzlarla ilişkili olabilir. Eğimli omuz idealdir ve atın uzun, geniş fuleler atmasını sağlar. Bu da atı binişi rahat yapar ve hem düz koşuda hem de atlamada aranan bir özelliktir. Dik omuzlar kısa fulelere, sarsıcı aksiyonlara ve rahatsız bir binişe neden olur. Bununla beraber omuzlar yüksek çekiş gücüyle bağlantılıdır ve dik omuzlu atlar genellikle atlı arabalarda kullanılır. Göğüs kafesinin derinliği ve genişliği de önemlidir çünkü; burası kalp ve akciğerler için yeterli yer sağlamalıdır.
İDEAL SIRT YAPISI NASIL OLMALIDIR?
Sırt yukarı veya aşağı kıvrımlı değil düz olmalıdır. Kısa, kaslı, geniş, derin bel hem düzkoşuda hem de atlamada tercih edilir. Uzun bir sırt güçsüz olur. Sağrının yan tarafının açısı( pelvisin omur ile birleştiği yerin açısı) arka ayaklar tarafında üretilen gücü etkiler. Örneğin düzkoşularda sprinterlerin daha yukarı çıkık sağrıları vardır. İyi atlama atlarında sağrı şişkin, yuvarlak, kaslı ve geniş olmalıdır.
ZAYIF BACAK YAPISI OLAN ATLARDA HANGİ PROBLEMLER OLUŞABİLİR?
Bacak yapısı oldukça önemlidir. Atın aksiyonlarına çok önemli etkisi vardır ve sakatlıklar daha sık görülür. Ön bacaklarda diz düz olmalıdır. Eğer diz önde doğru duruyorsa etkisi çok büyük olmamakla beraber sorun çıkartabilir. Eğer diz geride duruyorsa bu tendonlara fazladan baskı uygular ve ciddi bir kusurdur.
Önden bakıldığında ön bacaklar omuzdan dizin orta noktasına ordan da inciğe kadar düz bir çizgide olmalıdır. Bu çizgiden sapmalar bacağın değişik kısımlarına fazladan baskı yapar ve ayak üzerindeki ağırlık dağılımını bozar. Dizler bu hattın dışında veya içinde kalabilir ve bu da diz eklemlerine olan baskıyı arttırır. Atın tırnakları içe veya dışa doğru dönük olabilir. İçe dönük olma durumu dışa dönük olma durumundan daha kötüdür.
Dar göğüslü atlarda ayaklar normalden daha geniştir. (Omuzlardan aşağı inen hattın dışında kalır) bu da yine fazla baskıya ve kireçlenmeye neden olabilir.
İDEAL BACAK YAPISI NASIL OLMALIDIR?
Ata arkadan bakıldığında sağrıdan bilek ortasına oradan da bilek eklemine ve tırnaklara doğru olan bir çizgi düşünün. Yandan bakıldığında ise yine sağrıdan hock noktasına ordan da cannon kemiğinden aşağı düz bir çizgi düşünün (Resim 2). Bu ideal yapıda at bulmak zordur. Arka bacak kusurları daha yaygındır ancak ön bacaklarda görülen kusurlardan daha az etkilidir. Hock (arka ayak dirseği) çok önemli bir eklemdir ve vücutta en çok çalışan yerlerden biridir. Arka bacaklardaki sarsıntının büyük kısmını absorbe eder. Arka bacak çok fazla düz olmamalıdır. Aksi takdirde atın çok sarsan, rahatsız bir binişi olur. Aşırı eğimli veya açılı hock’lar güçsüzdür ve eklemin arka tarafına çok fazla baskı gelmesine neden olur. Ön bacaklarda olduğu gibi arka bacakların üst kısmının çok kaslı olması da tırnakların normalden daha kapalı, hock’ların ise daha geniş olmasını sağlar. Bu da bacağın dış tarafına çok baskı binmesine neden olur. Tam tersi bir durumda ise ayaklar daha açık, hock’lar daha dar olur ve bu da bacağın iç tarafına özellikle de hock eklemine fazla baskı binmesini sağlar ki bu da kemik hastalıklarının ana nedenidir.
AYAK YAPISINI NASIL DEĞERLENDİREBİLİRİM?
Ayak yapısı da oldukça önemlidir. Ön ve arka ayaklar simetrik olmalıdır. Sağ ile sol ayak arasında bir fark varsa bunun üzerinde kuşkuyla durulmalıdır. Tırnaklar tam karşıya bakmalıdır. İçe veya dışa sapmalar atın aksiyonlarını etkiler. Dışa dönük tırnaklar sakatlanmalara neden olabilir ve koruyucu bot kullanımı gerektirir ve içe dönük olma durumundan daha ciddidir. İçe dönük tırnaklar ise bilek eklemlerine daha fazla baskı olmasını sağlar. Yandan bakıldığında tırnağın ön kısmı incik ile paralel doğrultuda olmalıdır. Benzer şekilde topuk da tırnağın ön duvarı ile paralel olmalıdır. Bu tırnak-incik ekseni oldukça önemlidir çünkü; hareket sırasında tırnağın havalanmasını etkiler. Eğimli veya yukarı doğru olan bir eksen ciddi değişikliklere neden olur. Ancak çoğu durumda bu kusuru örtebilecek törpüleme ile bu duruma çözüm bulunabilir. Aşırı uzun tırnaklar ve kısa topuklar navikuler ve tendon sakatlanmaların temel nedenidir. Dik tırnak yapısı ağırlık taşıyan yüzeyi küçültür, sarsıntının etkilerini arttırır ve bu hayvanlar ağır işlerde çalışamazlar. Arka ayağın normal açısı ön ayağa göre biraz daha büyüktür.(yandan bakıldığında yer ile 50°lik bir açı yapar.)
Tırnak duvarı düzgün, pürüzsüz ve çatlaksız olmalıdır.
BİR ATIN AKSİYONLARI NE KADAR ÖNEMLİDİR?
Atın aksiyonları önemlidir. Atın ne kadar iyi performans gösterebileceğini ve binişinin ne kadar rahat olduğunu gösterir. Özellikle dresaj'da güzel bir aksiyon ilk ve en önemli gerekliliktir. Her durumda güzel, düzgün, serbest aksiyonlar rahat bir biniş getirir. Kısa ve düzensiz aksiyonlar(atın bacaklarını düzgün uzatmadığı durum) binici için rahatsızdır. Atın aksiyonları onun görünümüne bağlıdır. Geçirilmiş sakatlık veya hastalıklar da bunu etkiler. Atın hareketleri hakkında bir karara varmak için önce onu yürürken izleyin: önden, yandan ve arkadan
ATIN YÜRÜYÜŞLERİNDE NELERE BAKMALIYIM?
Süratli, aksiyonu değerlendirmede çok önemlidir. Sakatlıkların çoğu süratlide belli olur. Her ne kadar fiziksel kusurlar at dururken belirlense de bunların bazıları atın yürüyüşlerinde anormalliklere neden olur. Bu da en iyi yürüyüşü tam önden veya arkadan izleyerek belli olur. Atın ayağının dairesel hareketlerle öne-içe, öne-dışa gitmesi tırnağın içe baktığı yapısal kusurla bağlantılıdır. Ayağın diğerine göre yere çapraz ve içe doğru basması tırnağın dışa dönük olduğu yapısal bozukluğu gösterir ve tökezlemelere neden olur. Bir at düz adımlarla yürümelidir. Yürüyüşlerde sallanma ve bükülmeler eklemlerde fazla baskıya neden olur.
Atın aksiyonları yandan izlendiğinde ayak yerden düzgün kalkmalı ve yarı dairesel bir yay şeklinde havalanmalıdır. Ayağın yerden az kaldırılıp kısa atılması kısa fulelere ve tökezlemelere neden olur. Eklemler, özellikle dizler serbest hareket etmelidir. Ancak dizlerde aşırı hareketlilik istenmez. Arka ayak her adımda düz olarak vücudun altına doğru atılmalıdır. Bu iyi bir ileri itiş gücü sağladığından önemlidir. Sağ ve sol yanda dörtnal hareketleri de incelenmelidir. Bu atın ayaklarını nasıl kullandığını gösterir. Dairede çalışmak da atın sırtını nasıl kullandığı konusunda bilgi verir. Küçük bir dairede lonj yapmak da atın sırtının esnekliği hakkında fikir verir. Ayrıca atın adeta, süratli ve dörtnal yürüyüşlerini doğru yapıp yapmadığına da dikkat edin.
DOĞRU ATI BULMAK
Sizin isteklerinize uygun bir at bulmak en az sağlıklı bir at bulmak kadar önemlidir.
HASTALIK VEYA SAKATLIK İZLERİ ARAMALI MIYIM?
Eğer ne aradığınızı biliyorsanız elinizi atın bacak ve tırnaklarında gezdirin. Ne hissettiğinizi bilmiyorsanız yapacağınız hareketler satıcı tarafından anlaşılacaktır. Sorunları belirlemek ve işaretleri değerlendirmek bir veterinerin işidir ve ona bırakılmalıdır. Bir veteriner benzer sorunlarla her gün karşılaşır ve doğal olarak değerlendirme yapmak ona bırakılmalıdır.
Bir eli ön bacaklardaki tendonlardan aşağı doğru kaydırarak sıcaklık veya burkulma nedeniyle oluşmuş olabilecek bir şişlik olup olmadığına bakılır. Ön bilek eklemleri sakatlıkların veya kireçlenmenin oluştuğu yerlerdir ve buralar da sıcaklık, bastırıldığında ağrı veya şiş bakımından kontrol edilmelidir. (Hock) eklemindeki şişlik veya yuvarlaklıklar varsa bunların üzerinde ciddiyetle durulmalıdır. 4 ayak da incelenmeli ve tırnak yapısının yanında nalın doğru çakılıp çakılmadığı da kontrol edilmelidir.
ATIN UYGUNLUĞU
Karar vermeden önce atı ne amaçla almak istediğiniz ve o at türünün bu amaca uygunluğu konusunda gerçekçi bir fikriniz olmalıdır. Atın görünümü, aksiyonları ve huyunu beğendiğinizi ve atı sevdiğinizi düşünüyorsanız kendinize bu atın gerçekten uygun olup olmadığını sorun.
Kafanızdaki hedeflerinize bağlı kalın ve gerçekten istediğiniz için biraz daha fazla masraf yapmayı, uygun olmayan bir alışveriş yapmaya tercih edin.
Eğer keyifle binmek için bir at aramaya gitmişseniz bir yarış atıyla dönmeyin.
SATICIYA SORMAM GEREKEN SORULAR NELERDİR?
Satılık at aradığınızda atın huy ve davranışlarını tam olarak belirleyemeyebilirsiniz. Satıcıya her zaman birkaç soru sormalısınız. Örneğin atın vana bindirilip indirirken, nal çakımında, bağlıyken sakin olup olmadığını sorabilirsiniz. Cinsi, yaşı ve boyunu öğrenin. Ayrıca aşılarının yapılıp yapılmadığı ve eğer yapıldıysa hangi aşıların ne zaman yapıldığını ve belgesinin olup olmadığını sormak da yararlıdır. Bunlara ek olarak atın beslenme şeklini de öğrenmelisiniz ki yeni evine geldiğinde ani değişiklikler yapılmasın.
ATIN MALZEME VE NALLARINDAN NELER ANLAŞILABİLİR?
Atın o zamanki sahibinin atta kullandığı malzemelere de ayrıca dikkat edin. Mesela atın basit, yumuşak bir kantarmayla mı binildiği –basit kantarma kullanılmıyorsa bunun nedeni- ; atı kontrol için ek malzemelerin kullanılıp kullanılmadığı –kullanılıyorsa nedeni-; göğüslüğün veya eyer pedinin kullanılıp kullanılmadığı önemlidir. Ayrıca atın nallarını da inceleyin. Eşit mi çakıldığı, normal nalların mı kullanıldığına bakın. Ön ayaklarda kullanılan nalların topuk kısmında ek parça olması naviküler bir hastalığın belirtisi olabilir. Arka ayakta aynı şeyin bulunması ise atın arka ayağını iyi kaldırmadığı anlamına gelir ki bunun nedeni de eklemindeki bir sorun olabilir. Özel nallar yürüyüşteki bazı kusurların düzeltildiği anlamına gelir ve dikkatle incelenmelidir. 3-çeyrek nallar ayağın sürülmesi durumunda, yuvarlatılmış arka nallar arka ayağın öne yetiştirilmesi durumunda kullanılır. Çok büyük ve geniş nallar ise genellikle kronik Founder’ı olan atlarda görülür. Bu durumdaki sıkıntılı atların nallarının topuk kısmında dolgu bulunur. Ayrıca koruyucu tırnak-pedleri kullanılıyorsa bu da dikkatle göz önüne alınmalıdır.
BAŞKA NELERE DİKKAT ETMELİYİM?
Atı size gösteren kişinin performansından fazla etkilenmeyin. At binicisinin iyi tanıdığı ve koşullara alışkın olduğu için iyi bir performans gösterebilir. Ayrıca binici atın zayıf olduğu noktaları, yapmayı istemediği çalışmaları göstermeyecektir. Ata siz bindiğinizde diğer binicinin yaptıklarını tekrarlamamaya çalışın, değişik şeyler yapın. Ata ahırın önünde binin ve gitmeye hevesli olup olmadığına bakın. Atın yemine de dikkat etmelisiniz. Canlı, sakin olmayan bir at kuru ot ve su ile beslenirse sakinleşir. Onun gerçek halini ona yem verdiğinizde görürsünüz. Benzer şekilde siz oraya gitmeden hemen önce ata binildiyse bunun atı sakinleştirmek için,veya ısıtarak bir sorunun kapatılması için yapılıp yapılmadığını kendinize sorun. En iyisi atı ahırda malzemeler takılmadan ve binilmeden görmektir. Ot ve samandaki toza karşı alerjisinin olması akciğer sorunlarına neden olabilir.
Eğer atın böyle bir sorunu varsa özel yataklık ve yem kullanılır ve atta ciddi nefes alma sorunları ve öksürme görülür. Bu tür bir sorun otlakta görülmez. Eğer at sağlıklı görünüyorsa ahıra girdiğinde sert ve kuru kuru öksürüyorsa bu önemli bir sorun olabilir.
VETERİNER KONTROLÜ
Kendi veterineriniz atın hasta veya sakat olup olmadığını belirleyecek en iyi kişidir. Kontrolden sonra attaki kusurları belirleyecek ve ileride önemli sorun çıkartıp çıkartmayacaklarını size anlatacaktır.
VETERİNER KONTROLÜ NELERİ GEREKTİRİR?
Veteriner kontrolü satıcı tarafından değil alıcı tarafından yaptırılır. At belirli amaca uygunluğu bakımından incelenir. Dolayısıyla veterinerinize alım amacınızı ve beklentilerinizi anlatmanız önemlidir. Ayrıca atta sizi kuşkulandıran başka taraflar varsa onu da anlatmalısınız. Standard bir kontrol yapılır. Ücret harcanan zamana göre belirlenir. Veterineriniz masraflar hakkında da size önceden bilgi vermelidir.
At önce ahırda incelenir. Hayvanın her yeri dikkatlice incelenir ve anormallikler dikkatle kaydedilir. Kalp ve akciğer önce ahırda dinlenme esnasında Daha sonra at dışarı çıkartılır ve görünümü incelenir. Yedekte adeta ve süratlideki aksiyonlarına bakılır, sonra binişte dörtnalına bakılır. Çalışma sırasında kalp ve akciğerler tekrar dinlenir. Eğer at atlama için kullanılacaksa çalışmada atlama da yapılabilir. En sonunda da at ahıra götürülür ve 15dk. Dinlendirilir. Bu sırada görme ve işitme duyuları kontrol edilir. Daha sonra tekrar yedekte süratli yaptırılır ve çalışmada sakatlık veya burkulma olmadığına dair son bir inceleme yapılır.
Atı belirlemek için bir sertifika düzenlenir. Burada tüm anormallikler, fiziksel kusurlar ve önemi hakkındaki görüşler belirtilir. Son unda da veteriner atın belirlenen amaca uygunluğu konusunda kendi fikrini söyler.
Genellikle veteriner kontrolünden sonra atın sağlığı ve uygunluğu konusunda hala şüpheler kalır. Nihai kararı vermeden önce ekstra incelemeler gerekebilir. Bu incelemeler röntgen, elektrokardiyografi, bronşların endoskopisi gerekebilir. Değerli atlarda eklemlerin ve tırnakların röntgenlerinin çekilmesi önemlidir.
Tekrarlamak istiyorum ki bir atta görülmüş olabilecek sakatlık ve hastalıkları, kusurları en iyi bir veteriner saptar ve ileride doğabilecek sorunlar konusunda ufak işaretlerden fikir edinebilir. At almadan önce veteriner kontrolü için ödeyeceğiniz ücret sizi daha sonra oluşabilecek bir çok sorundan kurtaracaktır.
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=a79a0f93ebb5c83161ad3e9ca2e96ce9&topic=655.msg2196