NORDUZ KECISI
Norduz bölgesi halk tarafından kullanılan bir isim olup, adı geçen bölge Gürpınar ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır.Norduz keçisi hakkında yeterli düzeyde araştırma ve bilgi bulunmamaktadır.
Morfolojik Özellikler
Norduz keçilerinde rastlanan yaygın renk siyahtır. Ayrıca beyaz, krem, siyah-beyaz, gri, kül rengi, kahve renkli hayvanlara da rastlanmaktadır. Erkek hayvanlarda boynuzluluk hakimdir. Boynuzlar uzun ve dik yukarı (V) bir şekil gösterirler. Dış görünüşleri sağlam sert coğrafik yapıya uygun bir görünüm sergilemektedirler. Dişilerde boynuzlu olanlar olabileceği gibi boynuzsuzlara da rastlanmaktadır.Dişilerin boynuzları arkaya doğru ince bir kıvrım yapmaktadır.
Norduz keçilerinin bir kısım tanımlayıcı vücut ölçüleri görülmektedir. Kilis keçilerinde cidago yüksekliği ve canlı ağırlık, 60-70 cm, 35-45 kg, tiftik keçilerinde yine aynı özellik sırasıyla; 55 cm, 30-40 kg, Kıl keçilerinde ise 65-73 cm, 45-65 cm olarak bildirilmektedir. Norduz keçileri için ölçülen değerler Türkiye keçi ırkları için verilen değerlerden kısmen daha yüksektir. Erkek hayvanlara ilişkin tanımlayıcı değerler Hayvancılık İşletmesinden 1-2 yaşlı 6 baş erkek hayvandan elde edilmiş olup çizelge 3’de özetlenmiştir. Besleme, Sürü Yönetimi, Çiftleştirme ve Süt Verimi
Norduz keçileri, ilkbahar ve yaz aylarında ek besleme yapılmadan çayır ve meralarda beslenmektedirler. İlkbaharın ilk aylarında öncelikle çevre köylerin meralarında otlatılan sürüler akşamları ağıllara dönmektedirler. Vejetasyonun hızla tükenmesine paralel olarak kademeli olarak yaz aylarında mezralara ve daha yüksek yaylalara çıkmaktadırlar. Kış aylarında sürü tamamı ile ağılda beslenmektedir.Erkek hayvanlar 1.5 yaşından önce aşımda kullanılmamaktadırlar. Bu durum dişiler için de geçerli olmakla birlikte sürekli sürü içerisinde bulundurulan erkek hayvanlar nedeniyle aynı yıl içinde gebe kalan dişilere rastlanılmaktadır. Norduz keçilerinin dişilerinin iyi bir bakım besleme ile aynı yıl aştırılabileceği konusunda çalışmalar planlanmıştır.Norduz keçilerinde laktasyon doğumu takiben (Mart sonu-Nisan başı) başlamakta olup Ekim ayına kadar devam etmektedir. Bazı sürülerde bu süre Kasım ayına kadar da devam edebilmektedir. Genelde yetiştirici şartlarında sabah ve akşam sağımı olmak üzere günde iki kez elle sağım yöntemi uygulanmaktadır. Süt verimi 800-1500 g arasında değişmektedir.
Norduz oğlaklarına doğum ağırlıklarına ait bazı tanımlayıcı canlı ağırlık değerleri verilmiştir. Özekin ve Akçapınar (1983), Ankara keçileri için doğum ağırlığını erkek oğlaklar için 2.6 kg, dişi oğlaklar için ise 2.4 kg olarak bildirmektedirler. Güney (1984), Saanen x Kilis(G1) ve Saanen x Kıl(G1) erkek oğlaklarında doğum ağırlıklarını sırasıyla 3.98 ve 3.85 kg olarak bildirmektedir. Acharya (1988), doğum ağırlığını Beetal, Barbari ve Jamunapari keçileri için sırayla 2.80, 1.75 ve 1.13 kg olarak bildirmektedir(Acharya, 1988). İncelenen değerlerden görüleceği üzere Norduz erkek oğlakları doğum ağırlığı bakımından çoğu ırklarla benzerlik göstermekte bazı ırklardan ise üstünlük göstermektedir. Norduz keçileri bölgede yüksek yaşam gücüne (%95-98) sahip olmaları nedeniyle yetiştirici tarafından tercih edilmektedir.
Türkiye keçi ırklarına baktığımız zaman, bilinenbellibaşlı ırklardan olan Kıl keçisi ve Tiftik (Ankara)keçisinin yanısıra sayıları az olan Kilis, Malta gibiırkları ve diğer yabancı sütçü ırklar ile melezlerini(Saanen, Akkeçi vb.) saymak mümkündür. Bilinenbu ırkların dışında bazı ırklarda belirli bölgelerelokalize olmuş fakat tam olarak özellikleribelirlenememiştir. Bu sunum da Van ilindeyetiştirilen Norduz keçisinin bazı tanımlayıcıözellikleri hakkında bilgi verilecektir.Van İlinde Keçi YetiştiriciliğiVan, Doğu Anadolu bölgesinin 11 ilçeye sahip vesosyo ekonomik açıdan en gelişmiş yerleşimbirimidir. Sahip olduğu 151.300 ha ekilen tarımalanında buğday, arpa, şeker pancarı çoğunluktaolmak olmak üzere az miktarda nohut , fasulye vemercimekte yetiştirilmektedir. Hayvan beslemedeen önemli girdi olan yem bitkileri ise 47.163 haalanda yonca ve korunga ağırlıklı olaraküretilmektedir. Van ili 2.171.600 baş koyun,145.748 baş sığır, 162.100 baş keçi varlığı ilehayvansal üretimin ana geçim kaynağı olduğu ilolarak dikkati çekmektedir(Anonim, 2002).
Linkback: http://www.gencveteriner.com/index.php?PHPSESSID=d215539aaacaa3a2caaa0c5989a91ff3&topic=2920.0